Bal Gangadhar Tilak

Lokmanya Bal Gangadhar Tilak (hindi बाल गंगाधर तिलक, marathi बाळ गंगाधर टिळक, ur. 23 lipca 1856, zm. 1 sierpnia 1920) – nacjonalistyczny polityk i pisarz indyjski pochodzący ze stanu Maharasztra. Przez podziwiających go Indusów, został obdarzony tytułem „Lokamanja” (Honor narodu)[1].

Lokmanya Bal Gangadhar Tilak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1856
Ratnagiri

Data i miejsce śmierci

1 sierpnia 1920
Bombaj

Wczesne życie edytuj

Urodził się 23 lipca 1856 w Ratnagiri[2] w warnie braminów. Jego ojciec, Gangadhar Tilak był nauczycielem i uczonym zajmującym się sanskrytem. W wieku szesnastu lat zmarł jego ojciec, matka jeszcze wcześniej[3]. Młodszy Tilak w 1877 roku ukończył Deccan College w Pune. Tilak należał do pierwszego pokolenia Hindusów, które otrzymało wykształcenie wyższe.

Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę nauczycielka matematyki w prywatnej szkole w Pune. Z powodu różnić ideologicznych z kolegami ze szkoły, postanowił zakończyć karierę nauczyciela i został dziennikarzem. Wraz z kilkoma przyjaciółmi z uczelni, w tym z Gopalem Ganesh Agarkarem, Mahadevem Ballal Namjoshi i Vishnushastri Chiplunkarem zorganizował w Dekanie edukację społeczną. Celem ruchu była poprawa jakości kształcenia młodzieży. Tilak powołał organizację pod nazwą Towarzystwo Edukacyjne Dekanu, które miało utworzyć nowy system, w którym młodzi Hindusi uczeni byliby indyjskiej kultury i idei narodowowyzwoleńczych[4].

Powołane przez Tilaka, Towarzystwo powołało szkołę średnią, Nową Szkołę Angielską, i policealną szkołę wyższą, College Fergusson. Tilak uczył matematyki w Fergusson College. Poprzez ruch mający na celu odrodzenie religijne i kulturowe Indii udało mu się stworzyć masowy ruch na rzecz niezależności kraju[5]. Za działania polityczne spędził od 1897 osiemnaście miesięcy w więzieniu. Zainicjował kilka konferencji politycznych.

Kariera polityczna edytuj

Do Kongresu Narodowego dołączył w 1890 roku. Sprzeciwiał się umiarkowanej postawie partii, zwłaszcza jej kierunkowi walki o wyzwolenie. W latach 1908–1914 przebywał na zesłaniu w Birmie. Odbył podróż do Anglii w roku 1918, w celu świadczenia w procesie o zniesławienie. Wizyta w Londynie umożliwiła też spotkanie się z ówczesnymi działaczami Labour Party[6]. Zmarł 1 sierpnia 1920 w Bombaju, niedługo po powrocie z Europy.

Poglądy edytuj

Był hinduistą o ortodoksyjnych poglądach. Umocnił pozycję bóstwa Ganeśa i obchody święta rocznicy jego urodzin ganeśćaturhi. W swojej twórczości przeciwstawiał się również dalszemu pobytowi Brytyjczyków w Indiach propagując ideę swaradźu. Po powrocie z zesłania do Birmy związał się z Towarzystwem Teozoficznym, któremu ówcześnie przewodniczyła Angielka Annie Besant[7]. W latach 1890–1916 należał do partii Indian National Congress. Później w okresie 1916-1918 pomagał współtworzyć nacjonalistyczną organizację All India Home Rule League (między innymi wraz z Annie Besant).

Dzieła edytuj

  • Arctic Home in the Vedas – 1903
  • Orion (w języku angielskim)
  • Gītārahasya (komentarz do Bhagawadgity)
  • wydawał dwa nacjonalistyczne dzienniki: „Maratha” i „Kesari”

Przypisy edytuj

  1. Bal Gangadhar. W: Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 310, seria: Słowniki Encyklopedyczne "Książnicy". ISBN 83-7132-370-0.
  2. "EMINENT PERSONALITIES". dostęp: 5 lutego 2013
  3. Bal Gangadhar Tilak Biography. www.iloveindia.com. [dostęp 2009-05-20]. (ang.).
  4. D. D. Karve, “The Deccan Education Society” The Journal of Asian Studies, vol. 20, no. 2 (Ann Arbor: Association for Asian Studies, 1961), 206-207
  5. Michael Edwardes, A History of India (New York: Farrar, Straus and Cudahy, 1961), 322
  6. Bal Gangadhar Tilak. W: Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 310, seria: Słowniki Encyklopedyczne "Książnicy". ISBN 83-7132-370-0.
  7. Tilak Bal Gangadhar. W: Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 310, seria: Słowniki Encyklopedyczne "Książnicy". ISBN 83-7132-370-0.