Brennica

górska rzeka w Polsce

Brennica – górska rzeka w Polsce, w województwie śląskim, pierwszy większy prawobrzeżny dopływ Wisły. Długość 16,8 km, średni spadek 2,8%. Jedna z głównych rzek Beskidu Śląskiego.

Brennica
Ilustracja
Brennica w Brennej
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Struga
Długość 16,8 km
Średni przepływ

1,92 m³/s Górki Wielkie

Źródło
Miejsce stok Beskidka
Wysokość

ok. 800 m n.p.m.

Współrzędne

49°43′24,9″N 18°59′27,0″E/49,723583 18,990833

Ujście
Recypient rzeka Wisła
Miejsce

w okolicy Górek Wielkich

Wysokość

303 m n.p.m.

Współrzędne

49°46′56″N 18°48′46″E/49,782222 18,812778

Położenie na mapie gminy Brenna
Mapa konturowa gminy Brenna, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego
Mapa konturowa powiatu cieszyńskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Źródła Brennicy znajdują się w Brennej na wysokości ok. 800 m n.p.m., na południowych zboczach Stołowa. Spływając początkowo w kierunku południowym, Brennica zatacza następnie szeroki łuk w prawo i od ujścia do niej Leśnicy płynie już w kierunku północno-zachodnim. Uchodzi do Wisły na granicy Górek Wielkich i Harbutowic, ok. 2,5 km na południe od Skoczowa, na wysokości 303 m n.p.m.

Rzeka charakteryzuje się dużą zmiennością wodostanów i w przeszłości często wylewała. 4 km jej dolnego biegu na terenie Górek Wielkich uregulowano i obwałowano w okresie międzywojennym – zatrudnieni przy tych pracach robotnicy byli w 1936 r. organizatorami wielkiego strajku okupacyjnego, którego celem było wywalczenie lepszych warunków pracy i płac. Bieg środkowy rzeki na terenie Brennej uregulowany został w latach 70. XX w. W tym samym czasie rozpatrywany był pomysł budowy zapory wodnej na Brennicy, z usytuowaniem w dolnej części wsi – jak dotychczas bez dalszych kroków.

Nazwa rzeki, podobnie jak wsi Brenna, pochodzi od zaginionego dziś słowa breń, oznaczającego błoto, glinę, bagno (od starosłowiańskiego pierwiastka brenije – oznaczające glinę, błoto, bagnisty grunt[1].

Charakterystyka rzeki edytuj

Wg danych z posterunku na Brennicy w Górkach Wielkich z lat 1956-1990[2]:

  • NNQ - najniższy obserwowany przepływ - 0,04 m3/s;
  • SSQ - średni obserwowany przepływ - 1,92 m3/s;
  • WWQ - najwyższy obserwowany przepływ - 276 m3/s;
  • NNW - najniższy obserwowany stan wody - 103 cm;
  • SSW - średni stan wody ze średnich rocznych - 168 cm;
  • WWW - najwyższy obserwowany stan wody - 301 cm;
  • stan ostrzegawczy – 220 cm;
  • stan alarmowy – 260 cm.

Galeria edytuj

Bibliografia edytuj

  • Barański Mirosław: Beskid Śląski. Pasma Klimczoka i Równicy, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1995, ISBN 83-7005-360-2;
  • Robert Mrózek, Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego, Katowice: Wyd. Uniwersytet Śląski, 1984, ISBN 82-00-00622-2, OCLC 19597807.

Przypisy edytuj

  1. Robert Mrózek: "Nazwy miejscowe...", Katowice 1984;
  2. 6. Karpackie dopływy Wisły [online], klimatawoda.pl [dostęp 2017-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-01].