Groszek wiosenny

Groszek wiosenny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	groszek
Gatunek	groszek wiosenny
	Nazwa systematyczna
	Lathyrus vernus (L.) Bernh.; Syst. Verz. 247. 1800
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Groszek wiosenny (Lathyrus vernus (L.) Bernh.) – gatunek rośliny zielnej z rodziny bobowatych (motylkowatych). Rośnie dziko na znacznych obszarach Azji i na terenie niemal całej Europy^[4]. W Polsce jest rozpowszechniony, zwłaszcza na południu^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój

Owoce

Pokrój: Roślina wieloletnia rosnąca w małych kępach.

Łodyga: Pojedyncza, wzniesiona, nieco owłosiona, o wysokości od 20 do 40 cm. Jest bruzdowana, łukowato wygięta i ma żywozielony kolor. Wyrasta z czołgającego się i rozgałęzionego kłącza.

Liście: Parzystopierzaste z 2–4 parami szeroko jajowatych listków, spiczaste, jasnozielone i błyszczące. Wyrastają z prostej, nierozgałęzionej łodygi. Osadka liścia zakończona jest małym kończykiem.

Kwiaty: Długości 15–18 mm, zebrane są w groniaste kwiatostany od pięciu do dziesięciu kwiatów. Kwiaty różniące się barwą, początkowo są koloru czerwonofioletowego, a z wiekiem stają się niebieskofioletowe. Kwiat składa się z 5-działkowego kielicha, 5 płatków korony, 1 słupka, 9 pręcików zrośniętych w rurkę wokół słupka i 1 wolnego pręcika. Wokół właśnie tego wolnego pręcika występują miodniki w rynience jego nitki pręcikowej.

Owoc: Strąki mające kształt podłużnej torebki, zawierające kilka niewielkich nasion.

Biologia i ekologia edytuj

Młode kwiaty mają barwę czerwonofioletową, barwa starszych przechodzi w niebieskofioletową.

Bylina, geofit ryzomowy. Kwiaty zapylane są przez trzmiele, gdyż tylko one dostać się mogą do nektaru. Kwitnie: kwiecień – maj. Po dojrzeniu dwie łupiny strąka skręcają się śrubowato, wyrzucając nasiona na pewną odległość. Siedlisko: lasy liściaste i ich skraje, zarośla. Lubi gleby próchniczne, umiarkowanie wilgotne o odczynie lekko kwaśnym i obojętnym. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia^[6]. Roślina pokarmowa gąsienicy motyli Wietek morsei i Pasyn debrak.

Zastosowanie i uprawa edytuj

Zastosowanie. Ze względu na swoje ładne i zakwitające wczesną wiosną kwiaty jest czasami uprawiany jako roślina okrywowa w cienistych miejscach ogrodu skalnego lub pod drzewami.
Uprawa. Nasiona wysiewa się pod koniec marca lub na początku kwietnia wprost do gruntu, po 4–6 nasion w jednej kupce, w rozstawie 20 × 50 cm^[7].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ Lathyrus vernus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 325, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

Bibliografia edytuj

Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[iucn-3] Lathyrus vernus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 325, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[A-7] Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]