Kartoszyno
Kartoszyno (kaszb. Kôrtoszëno, niem. Kartoschin)[3] – stara kaszubska wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa. Położona nad Jeziorem Żarnowieckim i rzeką Piaśnicą.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
84-110[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GPU |
| SIMC |
0990209 |
Położenie na mapie gminy Krokowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puckiego  | |
 54°44′15″N 18°05′57″E/54,737500 18,099167[1]
| |
Wieś klasztoru cysterek w Żarnowcu w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku[4]. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Historia edytuj
Kartoszyno to dawna wieś, której teren to jedno z najstarszych miejsc osadnictwa na Pomorzu. Na Górze Zamkowej, u której podnóża jest położona miejscowość, odkryto pozostałości grodziska z okresu wczesnego średniowiecza (VIII-IX wiek). Pierwsze wzmianki o Kartoszynie pochodzą z 1284 roku. W historycznych dokumentach miejscowość widnieje pod nazwami: Kartoszyn (niem. Kartoschin), Karthusin itp. Początkowo wieś należała do zakonu cysterek, następnie benedyktynek. W dwudziestoleciu międzywojennym w jej okolicach przebiegała granica polsko-niemiecka.
W niedalekim Nadolu znajduje się skansen, w którym zrekonstruowano pochodzącą z Kartoszyna zagrodę chłopską z XIX wieku.
Od 1982 roku Kartoszyno było miejscem budowy Elektrowni Jądrowej Żarnowiec. Inwestycji tej zaniechano w 1990. Dla części przesiedlonych wówczas mieszkańców postawiono domy w niedalekim Odargowie. O losach rodzin, które w związku z budową elektrowni zmuszone były opuścić swoje domy, nakręcony został film dokumentalny „Ojcowizna” w reżyserii Ireneusza Englera.
Strefa budowy „Elektrowni Żarnowiec” uzyskała zelektryfikowane połączenie kolejowe z Wejherowem (linia ta w latach 80. XX wieku miała stanowić element zelektryfikowanego połączenia do Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu – perspektywicznego rozszerzenia sieci trójmiejskiej SKM). W ostatnich latach sieć trakcyjna została całkowicie zdemontowana, a sama linia zawieszona.
Współczesność edytuj
W 1993 na terenie, gdzie miała powstać elektrownia, utworzono Strefę Ekonomiczną Żarnowiec. Miało to na celu zagospodarowanie terenu i udostępnienie istniejącej infrastruktury pod działalność przemysłową. W 1997 w wyniku fuzji strefa przyjęła nazwę Specjalnej Strefy Ekonomicznej Żarnowiec-Tczew. Obecnie, po kolejnych przekształceniach, jest to Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna – Teren Żarnowiec.
Grunty i budynki na terenie Strefy, sprzedawane przedsiębiorstwom produkcyjnym i usługowym, są już w większości zagospodarowane. Obecnie w Kartoszynie mieści się kilkadziesiąt przedsiębiorstw działających w różnorodnych branżach – m.in. budowlanej, chemicznej, tworzyw sztucznych, wyrobów metalowych, informatycznej, przetwórstwa rybnego i innych. W planach była również budowa Żarnowieckiej Elektrowni Gazowej.
Na terenie Kartoszyna leżą następujące ulice: Budowlana, Leśna, Okrężna, Prosta, Przemysłowa, Spokojna, Stolarska, Torfowa, Widokowa i Żarnowiecka.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 176786
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 431 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dr F. Lorentz: Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem. (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3).
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 103.