Kozłek bzowy (Valeriana sambucifolia J. C. Mikan) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny kozłkowatych. Występuje w Północnej Europie, górach środkowej i południowej Europy. W Polsce dość częsty w Sudetach i Karpatach, na Nizinie Śląskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na wyżynach, w Wielkopolsce i na Pomorzu, brak na północnym wschodzie. Takson rodzimy.

Kozłek bzowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

kozłkowate

Rodzaj

kozłek

Gatunek

kozłek bzowy

Nazwa systematyczna
Valeriana sambucifolia J. C. Mikan

Morfologia edytuj

 
Pokrój
 
Kwiatostan
Łodyga
Wzniesiona, mocna, bruzdowata, osiąga wysokość do 150 cm.
Kłącze
Krótkie, walcowate pod ziemią z długimi nadziemnymi rozgałęzionymi rozłogami[3].
Liście
Liście różyczkowe 3-5-listkowe, łodygowe, nieparzysto pierzastosieczne z 2-4 parami jajowatolancetowatych, zwykle grubo ząbkowanych listków bocznych, listki dolne i środkowe ogonkowe, górne siedzące.
Kwiaty
Drobne zebrane w baldachokształtne kwiatostany, białe, bladoróżowe lub liliowe. Kwitnie od maja do lipca.
Owoc
Niełupki.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Występuje w lasach łęgowych, olszynach, jaworzynach i ziołoroślach oraz nad brzegami potoków. W górach rośnie od regla dolnego po piętro kosodrzewiny, w ziołoroślach, widnych lasach, zwłaszcza olchowych, nad brzegami potoków, w źródliskach, na torfowiskach niskich, niezależnie od podłoża. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Adenostylion alliariae (wysokogórskie ziołorośla i zarośla liściaste związane trwałym przepływem wody)[4].

Zastosowanie edytuj

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. Encyklopedia Leśna - Kozłek
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

  • Wł.Szafer, St.Kulczyński, B.Pawłowski, Rośliny polskie, cz. I i II. Wydanie VI. PWN. Warszawa. 1988,ISBN 83-01-05287-2
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • A.Zając, M.Zając, Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Wyd. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, ISBN 83-915161-1-3.