Mergusrodzaj ptaków z podrodziny kaczek (Anatinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae).

Mergus[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – samica tracza chińskiego (M. squamatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

kaczki

Plemię

Mergini

Rodzaj

Mergus

Typ nomenklatoryczny

Mergus castor Linnaeus, 1758 (= Mergus serrator Linnaeus, 1758)

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Południowej oraz Eurazji[8].

Morfologia edytuj

Długość ciała 49–72 cm, rozpiętość skrzydeł 70–97 cm; masa ciała samców 700–2100 g, samic 600–1700 g[9].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

  • Mergus: łac. mergus „rodzaj ptaka wodnego”, dalej niezidentyfikowanego, wspomnianego przez Pliniusza, Terencjusza Warrona i poetę Horacego, od mergere „zanurzyć się”[10].
  • Serrator: epitet gatunkowy Mergus serrator Linnaeus, 1758[11]; średniowiecznołac. serrator, serratoris „pilarz”, od łac. serra „piła”[11]. Nowa nazwa dla Mergus.
  • Merganser: średniowiecznołac. Merganser „nurogęś”, od łac. mergus „rodzaj ptaka wodnego”, od mergere to „zanurzyć się”; anser, anseris „gęś” (por. epitet gatunkowy Mergus merganser Linnaeus, 1758)[12]. Gatunek typowy: Mergus merganser Linnaeus, 1758.
  • Prister: gr. πριστηρ pristēr, πριστηρος pristēros „tracz”, od πριω priō „piłować”[13]. Gatunek typowy: Anas brasiliensis J.F. Gmelin, 1789 (= Mergus octosetaceus Vieillot, 1817).
  • Prionochilus: gr. πριων priōn, πριονος prionos „piła”; χειλος kheilos „warga”[14]. Gatunek typowy: Prionochilus brasiliensis Bertoni, 1901 (= Mergus octosetaceus Vieillot, 1817).
  • Promergus: gr. προ pro „wcześniej, pokrewny”; rodzaj Mergus Linnaeus, 1758[15]. Gatunek typowy: Mergus australis Hombron & Jacquinot, 1841.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[16]:

Przypisy edytuj

  1. Mergus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. C. Linnaeus: Systema Naturae per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 129. (łac.).
  3. M.J. Brisson: Ornithologie ou méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés. A laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms qu’ils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. Ouvrage enrichi de figures en taille-douce. T. 6. Parisii: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 230. (fr.).
  4. K.G.Ch. Storr: Alpenreise vom Jahre 1781. Cz. 1. Leipzig: Müller, 1784, s. 74. (niem.).
  5. F. Heine: Fam. Mergidae. W: F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1890, s. 350. (niem.).
  6. M.S. Bertoni: Aves nuevas del Paraguay. Continuación á Azara. Asunción: Talleres nacionales de H. Kraus, 1901, s. 8. (hiszp.).
  7. G.M. Mathews & T. Iredale. A Reference List of the Birds of New Zealand. „Ibis”. Series 10. 1, s. 410, 1913. (ang.). 
  8. F. Gill & D. Donsker: Screamers, ducks, geese & swans. IOC World Bird List: Version 8.1. [dostęp 2018-06-17]. (ang.).
  9. C. Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 625–626. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
  10. The Key to Scientific Names, Mergus [dostęp 2018-06-17].
  11. a b The Key to Scientific Names, Serrator [dostęp 2018-06-17].
  12. The Key to Scientific Names, Merganser [dostęp 2018-06-17].
  13. The Key to Scientific Names, Prister [dostęp 2018-06-17].
  14. The Key to Scientific Names, Prionochilus [dostęp 2018-06-17].
  15. The Key to Scientific Names, Promergus [dostęp 2018-06-17].
  16. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mergini Rafinesque, 1815 (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-06-17].
  17. BirdLife International, Mergus australis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2017-3 [dostęp 2018-06-17] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).