Węgliny
Węgliny (niem. Ögeln, łuż. Hugliny)[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
133[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-629[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909615 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 51°49′25″N 14°43′13″E/51,823611 14,720278[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Węgliny to stara wieś łużycka powstała około połowy X wieku[5]. Pierwszy raz w dokumentach urzędowych wspomina się o niej w roku 1457[6][5]. Położona jest pomiędzy dawną Górą Winną i Górą Młyńską, przy winnicy i młynie[6][5]. We wcześniejszym okresie oprócz młyna była tu cegielnia i browar[7][5]. Węgliny należały do „Dóbr Węglińskich”, będących w posiadaniu klasztoru w Guben, które nabywa pod zastaw Heinrich von Polenz[5].
W latach 1823–1945 dobra rycerskie znajdowały się w posiadaniu hrabiego Brühla[5]. Wspominano w XIX wieku, że w Węglinach znajdowały się: folwark, wiatrak, cegielnia, owczarnia, ogrodnictwo, browar oraz Domek Górski, jako zameczek myśliwski hrabiego Brühla[7][5]. Domek Górski od 1924 roku służył jako schronisko młodzieżowe[7][5].
We wsi do 1945 roku była piekarnia, sklep z artykułami żywnościowymi i sklep pasmanteryjny oraz młyn i gospoda[5]. Pozostały po byłym majątku park krajobrazowy z drugiej połowy XIX wieku posiada powierzchnię 1,2 hektara[7]. Niektóre części wsi, jak domy ze ścianami z muru pruskiego oraz zbudowany z cegły budynek, zachowały się jeszcze z czasów XVIII i XIX wieku[7].
W 1978 roku wieś otrzymała sieć wodną. W 1988 roku zamieszkiwało we wsi 127 osób, a w 1999 roku 149[8].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- pałacyk, z XVII wieku
- budynek gospodarczy nr 17, szachulcowy, z pocz. XIX wieku
inne zabytki:
- aleja 63 dębów szypułkowych w wieku 200 – 300 lat znajduje się przy drodze Węgliny – Mielno
- dąb szypułkowy najstarszy w gminie, którego obwód wynosi 764 cm, a wiek około 400 lat znajduje się we wsi[10].
- wiąz szypułkowy – drugi najgrubszy w kraju, to drzewo nie będące jeszcze pomnikiem przyrody, posiadało obwód 840cm (w 2015 roku)[11][12]
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145274
- ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1458 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b c d e f g h i Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 335
- ↑ a b Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 30
- ↑ a b c d e Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 31
- ↑ Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 336
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 14. [dostęp 2013-01-24].
- ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s.230
- ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s.406
- ↑ http://www.rpdp.hostingasp.pl/Trees/UI/TreeFormRO.aspx?tID=1325/ Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych - Wiąz z Węglin
Bibliografia edytuj
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.30-31
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 335-337. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Paweł Zarzyński, Robert Tomusiak, Krzysztof Borkowski: Drzewa Polski. Warszawa: PWN, 2016. ISBN 978-83-63895-68-6.