Stanisław Antoni Zygmunt Okolski

Stanisław Antoni Zygmunt Okolski (ur. 1 maja 1838 w Małachowicach, zm. 30 października 1897 w Warszawie) – prawnik, profesor Szkoły Głównej Warszawskiej i Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, adwokat, publicysta. Po ukończeniu Gimnazjum w Płocku studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Moskwie, a od 1859 r. na Uniwersytecie Petersburskim. Stopień kandydata prawa uzyskał w 1861 r. i rozpoczął aplikację sądową w Warszawie.

Stanisław Antoni Zygmunt Okolski

Data i miejsce urodzenia	1 maja 1838 Małachowice
Data i miejsce śmierci	30 października 1897 Warszawa
Narodowość	polska

W 1862 r. wyjechał do Paryża na dalsze studia; współpracował tam z Biurem Hotelu Lambert jako znawca stosunków polsko-rosyjskich, ale kontakty te, w związku z rozbieżnością poglądów O. z konserwatywną częścią członków Biura, szybko zostały zerwane.

Pisał artykuły do emigracyjnych czasopism rosyjskich, m.in. do redagowanego przez Aleksandra Hercena pisma „Kołokoł”.

Po powrocie do kraju, dzięki wsparciu dziekana Wydziału Prawa i Administracji Szkoły Głównej, Jana K. Wołowskiego, otrzymał stypendium naukowe na dalsze studia na uniwersytetach niemieckich, m.in. w Berlinie, dokąd wyjechał w marcu 1863 r. W 1864 r. w Jenie uzyskał stopień doktora obojga praw. Po powrocie do Warszawy kontynuował aplikację sądową, a w styczniu 1865 r. został wykładowcą procedury karnej w Szkole Głównej. W końcu tego roku został profesorem nadzwyczajnym prawa państwowego i administracyjnego. Po przekształceniu Szkoły Głównej w Cesarski Uniwersytet Warszawski pozostał na uczelni jako profesor nadzwyczajny, a od 1885 r. – zwyczajny. Na emeryturę przeszedł w 1894 r. Jednocześnie praktykował jako prawnik: w 1867 r. był patronem przy Trybunale Cywilnym, w 1868 r. adwokatem przy Sądzie Apelacyjnym Królestwa Polskiego, w 1872 r. obrońcą przy Senacie Rządzącym, wreszcie – od 1876 do 1886 r. – adwokatem przysięgłym.

Uczestniczył w tworzeniu warszawskich czasopism prawniczych: „Przeglądu Sądowego”, a następnie (od 1873 r.) „Gazety Sądowej Warszawskiej”.

Współpracował z Wielką Encyklopedią Powszechną Ilustrowaną jako kierownik jej działu prawnego. Od 1890 r. był członkiem Komitetu Kasy imienia Józefa Mianowskiego; w 1894 r. został jej prezesem. Funkcję tę piastował do śmierci w 1897 r.

Bibliografia

• W. Sobociński: Okolski Stanisław Antoni Zygmunt (1838-1897), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXIII/4, z. 99. Wrocław: 1978, s. 672–676.
• red. T. Kizwalter: Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1816-1915. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2016. Warszawa: 2016, s. 490–491,512,617,621,713.
• red. L. Zasztowt: Kasa Mianowskiego 1881-2011. Warszawa: 2011, s. 118,248.
• H. Izdebski: Antoni Okolski, [w:] Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego 1816-1915. Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816-2016 red. M. Wąsowicz, A.K. Wróblewski. Warszawa: 2016, s. 373–377.
• H. Izdebski: Antoni Okolski 1838-1897, [w:] Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego 1808-2008, red. G. Bałtruszajtys. Warszawa: 2008, s. 72–73.
• P. Hübner: Kasa imienia Józefa Mianowskiego, [w:] tenże, Encyklopedia polskiej nauki akademickiej, t. 3. Toruń: 2023, s. 1464–1476.