Stanisław Góral

polski naukowiec w dziedzinie nauk rolniczych

Stanisław Góral (ur. 14 października 1930 w Wiśniowej, zm. 24 marca 2007 w Wołominie) – prof. dr hab. nauk rolniczych, więzień polityczny okresu stalinowskiego. Członek Związku Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944–1956 Jaworzniacy.

Stanisław Góral
Ilustracja
Stanisław Góral, lata 80.
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

14 października 1930
Wiśniowa

Data i miejsce śmierci

24 marca 2007
Wołomin

Profesor doktor habilitowany nauk rolniczych
Specjalność: hodowla roślin
Alma Mater

Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie, obecnie: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Doktorat

1965

Pracownik naukowy
Uczelnia

Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie

Stanowisko

asystent, adiunkt

Okres zatrudn.

1961–1969

Instytucja

Stacja Hodowli Roślin Skrzeszowice

Stanowisko

główny hodowca

Okres zatrudn.

1969–1971

Instytucja

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie

Stanowisko

adiunkt, docent, profesor

Okres zatrudn.

1971–2001

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Pochodził z rodziny chłopskiej. Od czerwca 1948 należał do młodzieżowej organizacji antykomunistycznej Młode Wojsko Polskie[1] działającej w latach 1948–1949 w Staszowie. W listopadzie 1949 aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i przetrzymywany przez pięć miesięcy w piwnicach PUBP w Sandomierzu. W czerwcu 1950 skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach na łączną karę dziesięciu lat więzienia na podstawie artykułu 86 § 2 KKWP[2] oraz artykułu 3 i 4 Dekretu z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa[3]. Zasądzono mu również utratę praw publicznych i obywatelskich na 5 lat oraz przepadek mienia. Po wyroku odbywał karę pozbawienia wolności w więzieniach stalinowskich: zamek w Sandomierzu, Zakład Karny Rawicz, Jaworzno (tzw. Progresywne Więzienie dla Młodocianych). Zwolniony z więzienia w kwietniu 1956.

Kariera naukowa edytuj

Po wyjściu z więzienia, gdzie zdał maturę, rozpoczął studia w Wyższej Szkole Rolniczej (WSR) w Olsztynie (obecnie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), na Wydziale Rolniczym tej uczelni. Studia ukończył w 1961 r. ze stopniem magistra w specjalizacji agronomia. W WSR w Olsztynie rozpoczął pracę naukową. W latach 1961–1969 był asystentem i adiunktem[4] w Katedrze Genetyki. W 1965 r. obronił pracę doktorską pt. Wpływ nektarowania i oblotu owadów na osadzenie nasion u di- i tetraploidalnej koniczyny czerwonej (Trifolium pratense L.)[5], wykonaną pod kierunkiem prof. dr hab. Teresy Hulewicz.

W 1969 r. podjął pracę na stanowisku Głównego Hodowcy w Stacji Hodowli Roślin Skrzeszowice, należącym wówczas do Krakowskiej Hodowli Roślin[6].

W 1971 r. rozpoczął pracę w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie na stanowisku adiunkta w Zakładzie Genetyki. W 1975 r. zdał kolokwium habilitacyjne z przewodu zatytułowanego Wartość hodowlana ekotypów Trifolium pratense L. var. spontaneum Willk..

W 1989 r. na wniosek Rady Naukowej IHAR Rada Państwa nadała docentowi St. Góralowi tytuł profesora.

Prof St. Góral pracując w Instytucie zarządzał Pracownią, Zakładem Naukowym, wreszcie Krajowym Centrum Roślinnych Zasobów Genowych. Pełnił funkcję kuratora roślinnych zasobów genowych w strukturach RWPG i IBPGR (International Board for Plant Genetic Resources – Międzynarodowego Instytutu Roślinnych Zasobów Genowych, obecnie: Bioversity International[7]). Był członkiem Rady Naukowej IHAR 4. kadencji w latach 1985–2001. Był członkiem krajowych i międzynarodowych organizacji i towarzystw naukowych, jak: Polska Akademia Nauk Wydział V – Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych[8], Polskie Towarzystwo Genetyczne, Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej, EUCARPIA[9][10], SITR.

Autor i współautor prac naukowych i książek z zakresu hodowli i uprawy roślin, jedenastu odmian traw, oleistych i motylkowatych. Promotor i recenzent kilku prac doktorskich i habilitacyjnych[11].

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem Instytutu Uprawy Roślin w Pradze-Ruzyně (Czechosłowacja), przyznanym za długoletnią współpracę naukową.

Życie prywatne edytuj

Żonaty z Marią z Kielaków, również adiunktem w WSR w Olsztynie. Zięć posła na Sejm II RP Stanisława Kielaka. Po przejściu na emeryturę zamieszkał wraz z żoną we wsi Chrzęsne. W konsekwencji wypadku kolejowego zmarł w Szpitalu Powiatowym w Wołominie. Pochowany na cmentarzu w Postoliskach.

Przypisy edytuj

  1. Staszów w hołdzie „Żołnierzom Wyklętym” [online], www.lo.staszowski.com [dostęp 2018-04-21].
  2. Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. - Kodeks Karny Wojska Polskiego. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2018-05-02] (pol.).
  3. Dekret z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2018-05-02] (pol.).
  4. Zeszyty naukowe, Wyższej szkoły Rolniczej w Olsztynie, Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie., 1967 [dostęp 2017-05-02] (pol.).
  5. St. Góral, Wpływ nektarowania i oblotu owadów na osadzanie nasion u di- i tetraploidalnej koniczyny czerwonej (Trifolium pratense L.). Cz. II, Zapylenie i osadzenie nasion., „Rocz. Nauk Roln.”, t. 95 - A1, 1969, 113-137..
  6. Historia Małopolskiej Hodowli Roślin Sp. z o.o. [online] [dostęp 2018-05-27] (pol.).
  7. History [online], www.bioversityinternational.org [dostęp 2018-04-20] (ang.).
  8. Prof. Stanisław Góral, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2018-02-13].[martwy link]
  9. Prof. Edward Arseniuk, Pożegnanie prof. St. Górala [online], kielakowie.pl, 28 marca 2007 [dostęp 2018-04-20] (pol.).
  10. Home [online], www.eucarpia.org [dostęp 2018-04-21] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-15] (ang.).
  11. Prof. Stanisław Góral, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2017-04-30].[martwy link]