Stanisław Janik (oficer)

podpułkownik piechoty Wojska Polskiego

Stanisław Andrzej Janik (ur. 21 kwietnia 1895 w Węgierskiej Górce, zm. 7 stycznia 1981 w Bydgoszczy) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Stanisław Andrzej Janik
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

21 kwietnia 1895
Węgierska Górka

Data i miejsce śmierci

7 stycznia 1981
Bydgoszcz

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

2 batalion strzelców

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Niepodległości Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Życiorys

edytuj

Urodził się 21 kwietnia 1895 w Węgierskiej Górce, w ówczesnym powiecie żywieckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Franciszka i Franciszki z Kasperlików[1][2][3]. Od 1907, po ukończeniu IV oddziału szkoły powszechnej, uczęszczał do c. k. Gimnazjum w Bochni. W 1914, po ukończeniu klasy VII, wstąpił do formującego się w Żywcu oddziału Legionów Polskich, lecz został z niego zwolniony na skutek orzeczenia komisji lekarskiej. 6 marca 1915 w bocheńskim gimnazjum złożył wojenny egzamin dojrzałości[4].

15 marca został wcielony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej i przydzielony do 16 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. 16 września 1915, po ukończeniu szkoły oficerskiej w Opawie, został mianowany sierżantem jednorocznym ochotnikiem i wyznaczony na stanowisko komendanta plutonu. 1 listopada został przydzielony do baonu marszowego. Od 27 listopada 1915 na froncie dowodził plutonem w 15. kompanii 16 pp OK. 15 kwietnia 1916 został mianowany kadetem, a 5 czerwca tego roku dostał się do rosyjskiej niewoli. Później został mianowany na stopień chorążego rezerwy ze starszeństwem z 1 sierpnia 1915[5].

23 lipca 1918 wstąpił jako ochotnik do Dywizji Syberyjskiej. Był dowódcą plutonu i zastępcą dowódcy kompanii wywiadowczej 1 Pułku Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki. 13 marca 1919 został mianowany podporucznikiem. Od 7 stycznia 1920, po kapitulacji Dywizji Syberyjskiej, przebywał w bolszewickiej niewoli[6]. 4 października 1921 powrócił z niewoli i został skierowany do Dęblina na kwarantannę[6]. Tam też przeszedł proces rehabilitacji[6].

27 października tego roku został wcielony do 82 Pułku Piechoty w Brześciu[6][7][8][9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 773. lokatą[10], 1 grudnia 1924 mianowany kapitanem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 310. lokatą[11], a 17 grudnia 1931 mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 42. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12]. W marcu 1932 został wyznaczony na stanowisko dowódcy III batalionu w macierzystym pułku[13][14][15]. 25 listopada 1936 objął dowództwo 2 Batalionu Strzelców w Tczewie[16][17]. Na tym stanowisku został mianowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 60. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18][19]. Na czele wspomnianego oddziału walczył w kampanii wrześniowej. 3 września 1939 pod wsią Przechowo dostał się do niemieckiej niewoli[20]. Przebywał kolejno w Oflagu X A/Z Itzehoe, Oflagu X C Lubeka i od 20 kwietnia 1942 w Oflagu II C Woldenberg (nr jeńca 682)[21].

Był żonaty, miał syna Leona (ur. 25 stycznia 1925)[13].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Kolekcja ↓, s. 1.
  2. Sprawozdanie 1915 ↓, s. 23, tu jako miejsce urodzenia podano wieś Cięcina.
  3. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-01-01].
  4. Sprawozdanie 1915 ↓, s. 23.
  5. Ranglisten 1918 ↓, s. 157, 277.
  6. a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 361, 428.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 314, 370.
  9. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 96, 210.
  10. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 84.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 740.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 18 grudnia 1931 roku, s. 399.
  13. a b Kolekcja ↓, s. 2.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 224.
  15. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 40, 610.
  16. Udział (...) ↓, s. 1.
  17. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 660.
  18. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 471.
  19. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 18.
  20. Udział (...) ↓, s. 5.
  21. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-05].
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 19 sierpnia 1922, s. 614.
  23. Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 46.
  24. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937, s. 34.
  26. a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
  27. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 40.
  28. M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 376.
  30. Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2022-11-16].
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 412.
  32. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 96.
  33. Kolekcja ↓, s. 1 foto.

Bibliografia

edytuj