Stanisław Maziarski
Stanisław Wincenty Maziarski (ur. 27 kwietnia 1873 w Tarnowie, zm. 7 lipca 1956 w Krakowie) – lekarz histolog.
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 27 kwietnia 1873 Tarnów | |
| Data i miejsce śmierci | 7 lipca 1956 Kraków | |
| profesor nauk medycznych | ||
| Specjalność: histolog | ||
| Alma Mater | Uniwersytet Jagielloński | |
| Habilitacja | 1900 | |
| Profesura | 1911 | |
| 1904–1950 | ||
| Uczelnia | Uniwersytet Jagielloński | |
| rektor | ||
| Odznaczenia | ||
| ||
ŻyciorysEdytuj
Syn Wincentego i Honoraty z Trochanowskich. W latach 1891–1897 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, wśród jego wykładowców byli m.in. Kazimierz Kostanecki i Napoleon Cybulski, w 1897 uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich. W 1900 przedstawił pracę habilitacyjną O budowie i podziale gruczołów, a następnie wyjechał uzupełniać wykształcenie do Nancy i Monachium. Po powrocie został asystentem w Katedrze Fizjologii, a od 1904 w Katedrze Histologii. W 1907 został mianowany na profesora nadzwyczajnego i powierzono mu stanowisko kierownika Katedry Histologii (zajmował je do 31 grudnia 1950), w 1911 został profesorem zwyczajnym. Od 1904 do 1950 był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1914–1918 służył jako lekarz pospolitego ruszenia w armii Austro-Węgier podczas I wojny światowej, w latach 1918–1921 w randze podpułkownika w armii polskiej. W latach 1916–1917 oraz 1922–1925 był dziekanem Wydziału Lekarskiego UJ, a w latach 1933–1936 rektorem Uniwersytetu. Od 1927 członek Polskiej Akademii Umiejętności, do 1930 członek korespondent, następnie członek czynny, w latach 1930–1948 sekretarz Wydziału III[1]. Aresztowany podczas Sonderaktion Krakau wywieziony do obozu Sachsenhausen wrócił do Krakowa w lutym 1940 w bardzo złym stanie zdrowia. Brał udział w tajnym nauczaniu od listopada 1942 wykładał i prowadził ćwiczenia z histologii. Po II wojnie kierował katedrą histologii do przejścia na emeryturę w grudniu 1950. W 1952 otrzymał nagrodę państwową I stopnia.
Prowadził badania głównie nad systematyką gruczołów oraz strukturą jądra komórkowego i jego rolą w procesie wydzielania, dotyczące ślinianek, układu wydalniczego pierścienic, tkanki mięśniowej.
Zmarł w Krakowie. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim (kwatera GB-wsch-6)[2][3].
Od 27 września 1904 był mężem Stanisławy Krzyszkowskiej, z którą miał synów: Kazimierza i Juliana. Jego wnukiem był dziennikarz Jacek Maziarski[4], a prawnukiem Wojciech Maziarski.
Ordery i odznaczeniaEdytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[5]
PublikacjeEdytuj
- Podręcznik do ćwiczeń histologicznych wyd. 1913, 1823, 1938.
- Histofizjologia człowieka, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 1949.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych, zck-krakow.pl [dostęp 2021-01-11].
- ↑ Zdzisław Gajda Stanisław Wincenty Maziarski [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XX wyd. 1975 s. 299–300.
- ↑ Strona Fundacji Jacka Maziarskiego
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
BibliografiaEdytuj
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 473. [dostęp 2021-01-11].