Stanisław Szaliński
Stanisław Józef Szaliński (ur. 23 kwietnia 1896 w Anielewie, zm. 27 września 1951 w Londynie) – podpułkownik piechoty Polskich Sił Zbrojnych, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 kwietnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 września 1951 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915–1947 |
| Siły zbrojne |
Armia Cesarstwa Niemieckiego |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
.jpg)
| |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 23 kwietnia 1896 w Anielewie, w rodzinie Brunona i Natalii ze Żdżarskich[1]. Po ukończeniu 6 klas gimnazjum w Gnieźnie w latach 1912–1915 odbywał praktykę w majątkach ziemskich Czapskich na Pomorzu. Od 1915 był żołnierzem armii niemieckiej. Służył w 44 Pułku Piechoty w Jarocinie, 335 Pułku Piechoty na froncie francuskim i rosyjskim, 49 Pułku Piechoty jako dowódca plutonu (zastępca oficera) pod Verdun. W 1916 odbył kurs aspirantów oficerskich w Biedrusku. Pod koniec 1918 w Gnieźnie stał na czele Polskiej Organizacji Wojskowej. Uczestnik powstania wielkopolskiego podczas którego organizował i dowodził kompanią gnieźnieńską[2]. Brał udział w bitwie pod Szubinem. Otrzymał awans na stopień podporucznika. Od marca 1919 dowodził kompanią ckm w 4 pułku strzelców wielkopolskich. W 1921 został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[3][2]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1845. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 58 pułk piechoty[4][5][6]. Do 1923 wykonywał w pułku obowiązki dowódcy batalionu, a później krótko był oficerem materiałowym. W 1925 został wysłany na kurs wywiadowczy, a po jego ukończeniu został referentem w Oddziale II Sztabu Generalnego, a w 1928 kierownikiem referatu[7]. 18 lutego 1928 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1928 stopień majora w korpusie oficerów piechoty i 197. lokatą[8][9]. W latach 1930–1939 pełnił obowiązki zastępcy szefa Wydziału IIB Oddziału II Sztabu Głównego[10], a we wrześniu 1939 Sztabu Naczelnego Wodza[2].
18 września 1939 po przekroczeniu granicy został internowany w Rumunii, skąd uciekł i przedostał się do Francji. Tam przeniesiony do Rezerwy Ośrodka Wyszkolenia Oficerskiego. Po kampanii francuskiej 1940 ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Od 1940 pełnił obowiązki dowódcy kompanii ckm 7 Batalionu Kadrowego Strzelców znajdującego się w składzie 3 Brygady Kadrowej Strzelców stacjonującej w Szkocji[2]. Od stycznia 1942 przebywał na kursach oraz wykonywał obowiązki dowódcy batalionu szkolnego w Obozie Wyszkolenia Szturmowego w Centrum Wyszkolenia Piechoty. 27 maja 1945 został awansowany na stopień podpułkownika, a od stycznia 1946 do kwietnia 1947 był dowódcą 3 Batalionu Grenadierów w 4 Dywizji Piechoty stacjonującej w Szkocji. W grudniu 1947 został przeniesiony do rezerwy. Ukończył kurs konserwacji zabytków. Prowadził z dwoma wspólnikami sklep z antykami. Zmarł na zawał serca w Londynie[2].
Jego żoną była Helena z Zielińskich, z którą miał córkę Halinę Marię (ur. 15 maja 1927)[11][2].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4626[1][2]
- Krzyż Niepodległości – 20 lipca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[12]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 16 marca 1934 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”[13]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[14][15]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[16][17]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[14]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej[2]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d e f g h Polak (red.) 1993 ↓, s. 206.
- ↑ Łapiński 1928 ↓, s. 36.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 69.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 290, 421.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 264, 364.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 127, 185.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928, s. 47.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 21, w marcu 1939 zajmował 43. lokatę.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 422.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 96.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 21.
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 634. 1928-11-10. [dostęp 2023-01-18].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 408.
Bibliografia edytuj
- Szaliński Stanisław Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.58-4917 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-18].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jerzy Łapiński: Zarys historji wojennej 58-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.