Stefan Eichler

polski wojskowy, polityk okresu międzywojennego i na emigracji

Stefan Tomasz Eichler (ur. 7 lutego 1892 w Sosnowcu, zm. 12 marca 1980 we Wrexham) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, legionista, starosta augustowski i stołpecki, minister w emigracyjnym rządzie Aleksandra Zawiszy.

Stefan Tomasz Eichler
Stefan Tomasz Ejchler
podpułkownik dyplomowany kawalerii podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

7 lutego 1892
Sosnowiec

Data i miejsce śmierci

12 marca 1980
Wrexham

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Brygada Kawalerii „Suwałki”

Stanowiska

szef sztabu brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Późniejsza praca

starosta powiatowy

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

 
Grób ppłk. Stefana Eichlera na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Urodził się w Sosnowcu, w ówczesnym powiecie będzińskim guberni piotrkowskiej. Młodość spędził w Radomiu, w 1905 uczestniczył w strajku szkolnym, w 1912 roku ukończył tam Szkołę Handlową. Od 1913 roku studiował w Institut Polytechnique w Glons (Liège), w tym samym roku wstąpił do Związku Strzeleckiego. Od października 1914 roku został żołnierzem 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Uczestniczył w bitwie pod Łowczówkiem, gdzie dostał się do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł w lutym 1915 roku, przez pięć miesięcy leczył się we Lwowie. Od stycznia 1916 roku służył w 1 pułku ułanów. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień starszego ułana[1]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie, a później w Łomży, skąd zbiegł w marcu 1918 roku.

Od października 1918 roku był studentem Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, ale w listopadzie tego roku zaciągnął się do służby wojskowej w 7 pułku Ułanów Lubelskich. 12 stycznia 1919 roku awansowany do stopnia podporucznika, w kwietniu 1919 roku został skierowany do Szkoły Jazdy. 1 kwietnia 1920 roku awansowany do stopnia porucznika. W sierpniu 1920 roku został wysłany do Szkoły Aplikacyjnej Kawalerii w Saumur. Po powrocie służył w macierzystym pułku, m.in. jako instruktor jazdy konnej, następnie w I Brygadzie Jazdy. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 95. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). Jego oddziałem macierzystym był nadal 7 pułk Ułanów Lubelskich[2].

Do sierpnia 1926 roku służył w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu, pozostając oficerem nadetatowym 7 pułku Ułanów Lubelskich[3]. W 1924 roku był oficerem ordynansowym dowódcy Oddziału Szkolnego podpułkownika Piotra Skuratowicza[4]. 1 grudnia 1924 roku został mianowany rotmistrzem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[5]. W sierpniu 1926 roku powrócił do 7 pułku ułanów. Z dniem 30 listopada 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z jednoczesnym przydziałem do Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko referenta[6][7]. 21 stycznia 1930 roku, po ukończeniu kursu próbnego, został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1929–1931[8]. Z dniem 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Brygady Kawalerii „Suwałki” w Suwałkach na stanowisko szefa sztabu[9][10]. Z dniem 1 marca 1934 roku został przydzielony do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na praktykę do 30 listopada tego roku[11][12]. Od stycznia 1935 do kwietnia 1939 roku był starostą augustowskim, od kwietnia 1939 roku starostą stołpeckim.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR wyjechał na Litwę, gdzie został internowany w obozie w Wyłkowyszkach. Po zajęciu Litwy przez ZSRR trafił do niewoli sowieckiej, przebywał w obozach w Kozielsku i Griazowcu. Związek Radziecki opuścił ostatecznie z Armią Andersa. Służył jako zastępca szefa sztabu 5, a następnie 10 Dywizji Piechoty, później jako szef Bazy Ewakuacyjnej w Teheranie.

Po II wojnie światowej pozostał na emigracji. Był członkiem III Rady Rzeczypospolitej (wyznaczony przez Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji - Komitet Zagraniczny)[13]. 16 lipca 1965 roku został członkiem Głównej Komisji Skarbu Narodowego[14].

15 września 1966 roku został ministrem spraw krajowych w rządzie Aleksandra Zawiszy[15], z racji tej funkcji wszedł w skład IV Rady Rzeczypospolitej Polskiej[16]. W 1966 roku został mianowany podpułkownikiem w korpusie oficerów kawalerii[17].

Pozostawił wspomnienia Z trudu naszego i znoju… Wspomnienia z mego życia, wydane pośmiertnie w 2005 roku.

Zmarł 12 marca 1980 roku. Został pochowany na Morden Cemetery(inne języki) ( H 3090)[18].

W 2023 r. jego doczesne szczątki oraz małżonki Felicji zostały ekshumowane. Następnie trumny z ciałami sprowadzono do Polski i pochowano na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie(kwatera C, rząd 10a, grób 26)[19][20].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  2. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 167.
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 613, 682, 1520.
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 555, 605, 1380.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 742.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 365.
  7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 332, 348.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 13.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 322.
  10. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 149, 496.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 177.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 287.
  13. Skład III Rady Rzeczypospolitej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 31, Nr 3 z 14 września 1963. 
  14. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o powołaniu członków Głównej Komisji Skarbu Narodowego. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 10, Nr 3 z 17 lipca 1965. 
  15. Mianowanie Ministra. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 20, Nr 5 z 25 października 1966. 
  16. Skład IV Rady Rzeczypospolitej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 35, Nr 6 z 30 października 1968. 
  17. Dembiński 1969 ↓, s. 6.
  18. Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-05-25] (pol.).
  19. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-01-17].
  20. Maciej Replewicz: Prochy gen. Kopańskiego oraz ppłk. Eichlera spoczęły na Wojskowych Powązkach w Warszawie. pap.pl, 6 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-21].
  21. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  22. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

Bibliografia edytuj