Wikipedia

Stefan Leukos-Kowalski

Stefan Jan Leukos-Kowalski[1] (ur. 16 maja 1891 w Krakowie, zm. 1940 w Katyniu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Stefan Leukos-Kowalski
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia 16 maja 1891
Kraków
Data i miejsce śmierci 1940
Katyń
Przebieg służby
Lata służby 1914-1940
Siły zbrojne Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie,
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Jednostki 5 Pułk Piechoty Legionów
Doświadczalne Centrum Wyszkolenia
Komenda Garnizonu i Placu
st. m. Warszawa
Dep. Piech. MSWojsk.
63 Pułk Piechoty
16 Pułk Piechoty
Stanowiska dowódca batalionu piechoty
dowódca pułku piechoty
zastępca szefa departamentu
Główne wojny i bitwy I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

ŻyciorysEdytuj

Stefan Jan Leukos-Kowalski urodził się 16 maja 1891 w Krakowie, w rodzinie Józefa i Karoliny ze Szlagów[2]. Ukończył gimnazjum filologiczne w Krakowie i cztery semestry na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1910 został członkiem PPS w Krakowie.

W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 5 pułku piechoty Legionów Polskich. 1 stycznia 1917 awansował na chorążego[3]. Wziął udział w bitwie pod Krzywopłotami (17–18 listopada 1914), Kuklą, Polską Górą i Kostiuchnówką (4–6 lipca 1916). Był trzykrotnie ranny. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii oraz przydzielony do 41 pułku piechoty i skierowany na front włoski.

W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i awansowany przez generała Bolesława Roję na podporucznika. W szeregach 5 pułku piechoty Legionów wziął udział w odsieczy Przemyśla i Lwowa, a wiosną 1919 w walkach o Wilno. Później był II adiutantem w dowództwie 1 Dywizji Piechoty Legionów[4]. 14 października 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w „grupie byłych Legionów Polskich”.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 486. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lipcu 1922 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II batalionu 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie[5][6]. Do stycznia 1930 pełnił służbę w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[7]. 23 stycznia 1928 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 67. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W styczniu 1930 został przeniesiony do Komendy Garnizonu i Placu stołecznego miasta Warszawa na stanowisko zastępcy komendanta[8]. Z dniem 6 września 1931 został przeniesiony na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[9][10]. W czerwcu 1933 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 63 Toruńskiego pułku piechoty w Toruniu[11]. W 1936 został przeniesiony na stanowisko dowódcy 16 pułku piechoty Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie. W marcu 1939 powrócił do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko zastępcy szefa. 29 sierpnia 1939 został mianowany dowódcą Strzeleckiej Brygady Obrony Narodowej w Warszawie, lecz do powstania tego oddziału nie doszło. 5 września 1939 został ewakuowany z Warszawy.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. Figuruje na liście wywózkowej 022/3 z 9 kwietnia 1940, poz. 92.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Żonaty, miał syna Andrzeja oraz córki Halinę i Zofię[2].

Ordery i odznaczeniaEdytuj

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 366, Komisarz Rządu m. st. Warszawy zarządzeniem Nr AC. III-85/31 z 23 kwietnia 1932 roku zezwolił ppłk. Stefanowi Janowi Kowalskiemu z Dep. Piech. MSWojsk. na zmianę nazwiska rodowego „Kowalski” na „Leukos-Kowalski”.
  2. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 343.
  3. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 33.
  4. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 36, 707.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 137, 404.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 133, 348.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118, 168.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 233.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 435.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
  12. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  13. ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277.

BibliografiaEdytuj

  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Kazimierz Bąbiński, Zarys historii wojennej 5-go Pułku Piechoty Legionów, Warszawa 1929.
  • Teodor Gąsiorowski, Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939-1956, tom 4, BARBARA Handel Usługi Produkcja B. Gąsiorowska, ​ISBN 83-909631-7-5​
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Leukos-Kowalski&oldid=57114910”