Strażnica WOP Boboluszki

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Boboluszki – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica WOP Boboluszki

Budynek byłej strażnicy WOP (czerwiec 2023)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1976
Tradycje
Rodowód	216 strażnica WOP 224 strażnica WOP 14 strażnica WOP Boboluszki 12 strażnica WOP Boboluszki 13 strażnica WOP lądowa Boboluszki
Kontynuacja	Strażnica WOP Pilszcz SSG w Pilszczu PSG w Kietrzu PSG w Pietraszynie PSG w Raciborzu PSG w Opolu
Komendanci / Dowódcy
Ostatni	por. Stanisław Marchwiak
Organizacja
Dyslokacja	Boboluszki ul. Kościelna 22
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	47 komenda odcinka 67 batalion OP 44 batalion WOP 43 batalion WOP

Boboluszki, ul. Kościelna 21a – jeden z byłych budynków strażnicy (czerwiec 2023)

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 46 komendy odcinka Racibórz jako 216 strażnica WOP (Boboluszki) o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego.

Załoga strażnicy WOP Boboluszki, w środku d-ca strażnicy por. Ludwik Gembarzewski (1949)

W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948, 216 strażnica OP Boboluszki została włączona w struktury 67 batalionu Ochrony Pogranicza, a 1 stycznia 1951 44 batalionu WOP w Głubczycach.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic, a strażnica WOP Boboluszki otrzymała nr 224 w skali kraju.

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica III kategorii Boboluszki była 14 w 4 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.

1 stycznia 1960 była jako 12 strażnica WOP IV kategorii Boboluszki.

4 lipca 1961 rozformowano 44 batalion WOP w Głubczycach i strażnica weszła w struktury 43 batalionu WOP w Raciborzu.

1 stycznia 1964 była jako 13 strażnica WOP lądowa IV kategorii Boboluszki.

Strażnica WOP Boboluszki została rozwiązana w 1976, a ochraniany przez strażnicę odcinek granicy państwowej, przejęła Strażnica WOP Pilszcz.

Ochrona granicy

W 1960 12 strażnica WOP Boboluszki IV kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 11368 m:

• Włącznie znak graniczny nr 75/4, wyłącznie znak gran. nr IV/85.
• W okresie zimowym pas śnieżny sprawdzany był minimum: na głównym kierunku dwukrotnie, na pozostałym raz w ciągu doby.
• Współdziałała w zabezpieczeniu granicy państwowej z:
  • Strażnice WOP w: Pilszczu i Bliszczycach
  • Sekcja Zwiadu WOP w Raciborzu
• W ochronie granicy dowódca strażnicy ściśle współpracował ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS:
  • Vávrovice
  • Krnov.

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku funkcjonowały przejścia graniczne małego ruchu granicznego (mrg), gdzie kontrolę graniczną i celną osób, towarów oraz środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

• Branice-Úvalno
• Boboluszki-Skrochovice.

Wydarzenia

• 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy).

Strażnice sąsiednie

• 215 strażnica WOP Pilszcz ⇔ 217 strażnica WOP Bliszczyce – 1946
• 215 strażnica OP Pilszcz ⇔ 217 strażnica OP Bliszczyce – 1949
• 223 strażnica WOP Pilszcz ⇔ 225 strażnica WOP Bliszczyce – 1954
• 13 strażnica WOP Pilszcz II kat. ⇔ 15 strażnica WOP Bliszczyce II kat. – 1956
• 13 strażnica WOP Pilszcz IV kat. ⇔ 11 strażnica WOP Bliszczyce IV kat. – 01.01.1960
• 14 strażnica WOP Pilszcz lądowa IV kat. ⇔ 12 strażnica WOP Bliszczyce lądowa IV kat. – 01.01.1964
• Strażnica WOP Pilszcz ⇔ Strażnica WOP Bliszczyce – do 1976.

Komendanci/dowódcy strażnicy

D-ca strażnicy por. Ludwik Gembarzewski (1949)

• por. Ludwik Gembarzewski (był w 1949)
• por. Szymański
• kpt. Dominik Kurowski (był w 1967–był w 1974)
• por. Stanisław Marchwiak (do 1976) – do rozformowania.

Zobacz też

• 5 kołobrzeski pułk piechoty.

Bibliografia

• Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
• Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X. 
• Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Wykaz dyslokacyjny etatowych oddziałów i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza z 18 maja 1957.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.