Strojnogłowik białopierśny
Strojnogłowik białopierśny[3] (Arremon franciscanus) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Opisany po raz pierwszy w 1997. Występuje endemicznie we wschodniej Brazylii. Bliski zagrożenia wyginięciem.
| Arremon franciscanus[1] | |
| Raposo, 1997 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strojnogłowik białopierśny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Taksonomia edytuj
Po raz pierwszy gatunek opisał Marcos A. Raposo w 1997 na łamach „Ararajuba”. Holotyp pochodził z Mocambinho w gminie Janaúba, na prawym brzegu rzeki São Francisco (Brazylia). Był to dorosły samiec, odłowiony 16 grudnia 1995. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Arremon franciscanus[4], akceptowaną obecnie (2021) przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny. Strojnogłowik białopierśny jest gatunkiem monotypowym[5]. Autor 1. opisu przypuszcza, że strojnogłowiki: białopierśny i półobrożny (A. semitorquatus) to gatunki siostrzane[4].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi około 15 cm, masa ciała 21–25 g[6]. W upierzeniu przeważają kolory oliwkowy, czarny i biały. Głowa czarna, środek ciemienia szary; wyróżnia się długa, biała brew. Broda czarna, górna część szyi szarawa. Pozostała część wierzchu ciała, skrzydła i ogon oliwkowe, zgięcie skrzydła jaśniejsze. Spód biała biały z szarawym nalotem po bokach brzucha. Po bokach piersi występują dwie czarne plamy. Dziób żółtawy, wyróżnia się czarna górna krawędź[7]. Wymiary dla kolejno 4, 3 i 4 osobników: długość skrzydła 68,7–74 mm, długość dzioba 14–14,6 mm, długość ogona 60–65 mm[4].
Zasięg występowania, ekologia i zachowanie edytuj
Strojnogłowiki białopierśne występują we wschodniej Brazylii w południowej Bahii (według BirdLife International – centralnej[7]) i północnej Minas Gerais. Zamieszkują gęste, kserofityczne zarośla w caatindze. Najprawdopodobniej pasówki te żerują na ziemi. Brak informacji o pożywieniu i rozrodzie[6]. Ich zawołanie to wysoki syk, podobny do zawołania innych przedstawicieli gatunku. Odkrywca strojnogłowika białopierśnego odnotował dwa rodzaje pieśni[4].
Status edytuj
IUCN uznaje strojnogłowika białopierśnego za gatunek bliski zagrożenia wyginięciem (NT, Near Threatened) nieprzerwanie od 2000 roku (stan w 2021). Liczebność populacji wstępnie ocenia się na 10–20 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[2]. Zagrożeniem dla tych ptaków jest niszczenie caatingi na rzecz rozwoju rolnictwa, pastwisk dla bydła i poprzez pożary[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Arremon franciscanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Arremon franciscanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 - pasówki - New world sparrows and allies (wersja: 2021-01-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-10].
- ↑ a b c d M.A. Raposo. A new species of Arremon (Passeriformes: Emberizidae) from Brazil. „Ararajuba”. 5 (1), s. 3–9, 1997.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World Sparrows, Bush Tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
- ↑ a b Jaramillo, A.: São Francisco Sparrow (Arremon franciscanus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-01-09].
- ↑ a b c Species factsheet: Arremon franciscanus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).