Symbiogeneza – teoria powstawania gatunków na drodze integracji, symbiozy różnych gatunków. Sformułowana została po raz pierwszy przez Konstantina Mereszkowskiego (rosyjskiego biologa i botanika, działającego w Kazaniu), w oparciu o badania nad porostami. Według jego koncepcji większe, bardziej złożone komórki powstały wskutek symbiotycznych relacji między mniej złożonymi komórkami. Opisał swoją teorię w 1909 roku w pracy w języku rosyjskim, chociaż jej założenia pojawiły się już w pracy z 1905 roku[1].

Współczesną, powszechnie przyjętą dziś teorią endosymbiozy sformułowaną w latach 70. XX wieku przez Lynn Margulis[2], odnoszącej się do powstania komórek eukariotycznych na drodze cyklicznej endosymbiozy. Według tej teorii mitochondria, plastydy, w tym chloroplasty, oraz kinetosomy 9+2 wici pochodzą od bakteryjnych endosymbiontów i zostały przyswojone przed wyewoulowaniem mechanizmu eukariotycznej mitozy.

Najprawdopodobniej mitochondria pochodzą od proteobakterii, a chloroplasty od cyjanobakterii.

Pierwsze eukarionty (pierwotniaki, rośliny, grzyby i zwierzęta) wykształtowały się w drodze seryjnej endosymbiozy prostszych form.

Można zatem przyjąć pogląd, że chloroplasty to dawne bakterie fotosyntezujące, a mitochondria to dawne bakterie tlenowe (lub bakterie fotosyntezujące, które utraciły zdolność do fotosyntezy). Te endosymbionty były wchłaniane przez komórkę gospodarza, lecz nie były trawione. Przeżyły one i rozmnażały się wraz z komórką gospodarza, dlatego też następne pokolenia gospodarzy także zawierały endosymbionty. Między tymi dwoma organizmami powstała zależność mutualistyczna, a ostatecznie endosymbiont utracił zdolność samodzielnego życia poza organizmem gospodarza.

Postuluje się, że w niektórych grupach glonów (eugleniny, bruzdnice, złotowiciowce, brunatnice, okrzemki i in.) chloroplasty są zredukowanymi innymi endosymbiotycznymi glonami, co jest określane jako wtórna endosymbioza.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Mereschkowski C (1905). "Über Natur und Ursprung der Chromatophoren im Pflanzenreiche". Biol Centralbl 25: 593-604.
  2. Sagan L. On the origin of mitosing cells. „Journal of theoretical biology”. 3 (14), s. 255–74, marzec 1967. DOI: 10.1016/0022-5193(67)90079-3. PMID: 11541392. 

Bibliografia

edytuj
  • Czachorowski S., 1993. Globalna opcja rozwoju. Kategorie biologiczne. W: Romanowska-Łakomy (red). Antynomie i syntonia. Studia i Materiały, WSP w Olsztynie, 47: 11-24. [1]
  • Czachorowski S., 1996. Rozwój człowieka w integrującej się noosferze – biologiczna opcja duchowego rozwoju. Zesz. Nauk. WSP w Olsztynie 5, Prace psychol., 1. Psychologia rozwoju, str. 20-31. [2]