Szynwałd (powiat grudziądzki)
Szynwałd – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Łasin.
| wieś | |
 Klasycystyczny pałac w Szynwałdzie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
385[2] |
| Strefa numeracyjna |
56 |
| Kod pocztowy |
86-320[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CGR |
| SIMC |
0846636 |
Położenie na mapie gminy Łasin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grudziądzkiego  | |
 53°34′58″N 19°06′04″E/53,582778 19,101111[1]
| |
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego.
Demografia edytuj
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 385 mieszkańców[2]. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Łasin.
Historia edytuj
W XI wieku istniał tu piastowski gród obronny zabezpieczający Ziemie chełmińską od strony Prus. Wieś była lokowana w 1302 r. pod nazwą Schonewald i należała do wójtostwa rogozińskiego także po roku 1466. Osada poniosła duże straty w wojnie z 1414 r., a w czasie wojny trzynastoletniej została całkowicie zniszczona i znacznie wyludniona. Po 1466 r., jako własność królów Polski i była dzierżawiona przez rody: Kostków, Łaskich, Weyherów i Koczewskich. W 1774 r. Szynwałd stał się własnością gen. Franciszka Gruszczyńskiego. W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Celnej „Szynwałd”[4]
Obiekty zabytkowe edytuj
- gotycki kościół parafialny pw. Narodzenia NMP z 1 poł. XIV w. i k. XVI w. Kościół jest wpisany do rejestru zabytków NID pod nr rej. A/357 z 13.07.1936[5]
- pałac w stylu klasycystycznym zbudowany w XIX wieku. Od strony ogrodu portyk kolumnowy[6].
- park pałacowy o charakterze krajobrazowym (zaniedbany)
- grodzisko słowiańskie z XI wieku[7] - gród w Szynwałdzie funkcjonował w XI-wiecznej strukturze administracyjnej państwa polskiego. Jego położenie w niewielkiej odległości od Osy, na północnych peryferiach dość zwartego osadnictwa, świadczy o jego istotnej roli w zabezpieczaniu granic kasztelanii chełmińskiej od strony Prus. Rangę militarną tego obiektu potwierdzają walory obronne i niewielki majdan w stosunku do powierzchni wałów. Na związki z obszarem wielkopolsko-kujawskim wskazuje również odkryta tu ceramika naczyniowa o cechach typowych dla garncarstwa tego obszaru oraz nizinna topografia obiektu, znajdującego się w rynnie jeziora od strony południowo-zachodniej, jak również przekładkowa konstrukcja wału. Grody tego typu, mogące pełnić role twierdz pogranicznych, wzniesiono w tym czasie (tj. w 1. połowie XI w.) w Nielbarku nad środkową Drwęcą i Przedzamczu koło Kwidzyna[8][9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136616
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1278 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927, s. 225.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 40 [dostęp 2016-05-15].
- ↑ Stenzel A., Pałace i dwory okolic Grudziądza, Grudziądz 2008
- ↑ Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 3 (1999) [online], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2019-08-23] (pol.).
- ↑ Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa - Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej [online], kpbc.umk.pl [dostęp 2019-08-23] (pol.).
- ↑ Bojarski, J., Wczesnośredniowieczne grodzisko w Szynwałdzie, woj. toruńskie (badania w 1995 roku), [w:]: P. Urbańczyk (red.), Adalbertus. Tło kulturowo-geograficzne wyprawy misyjnej św. Wojciecha na pogranicze polsko-pruskie, tom 2: W Chudziak (red.), Wczesnośredniowieczny szlak lądowy z Kujaw do Prus (XI wiek). Studia i materiały, ss. 163-186. Toru 1997: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Linki zewnętrzne edytuj
- Szynwałd w Toruńskim Serwisie Turystycznym
- Szynwałd, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 121.