T-38 – lekki czołg pływający konstrukcji radzieckiej, z okresu przed II wojną światową.

T-38
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Typ pojazdu

czołg pływający

Trakcja

gąsienicowa

Załoga

2

Historia
Prototypy

1935

Produkcja

19361939

Egzemplarze

1382

Dane techniczne
Silnik

1 silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy GAZ-AA o mocy 40 KM (w wersji T-38M2 silnik GAZ-M1 o mocy 50 KM)

Transmisja

mechaniczna

Poj. zb. paliwa

115 l

Pancerz

nitowany z płyt walcowanych, grubość: 4–9 mm

Długość

3,78 m

Szerokość

2,33 m

Wysokość

1,63 m

Prześwit

0,30 m

Masa

3300–3800 kg (bojowa)

Moc jedn.

12,1–13,2 KM/t

Nacisk jedn.

0,44 kg/cm²

Osiągi
Prędkość

40–46 km/h (po drodze)
6 km/h (pływania)

Zasięg pojazdu

220 km (po drodze)

Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)

1,50 m

Ściany (wys.)

0,45–0,50 m

Kąt podjazdu

30–33°

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy DT kal. 7,62 mm (zapas amunicji – 1512 szt.)
Użytkownicy
ZSRR, Finlandia, Rumunia, Niemcy

W połowie 1934 roku rozpoczęto prace zmierzające do skonstruowania następcy lekkiego czołgu pływającego T-37A. Powstał czołg oznaczony jako T-43, konstrukcji zakładów w Moskwie i Leningradzie. Powstały też inne konstrukcje prototypowe. Prace te zakończyły się fiaskiem. Postanowiono więc zmodernizować czołg T-37A. Czołg T-38 posiadał, w porównaniu z T-37A, poszerzony kadłub, ulepszone podwozie i mechanizm skrętu, zmienioną amortyzację, szersze gąsienice, lepszy napęd w wodzie. Nowy czołg został wprowadzony do produkcji i uzbrojenia w 1936 roku. W 1939 roku w uzbrojeniu Armii Czerwonej znajdowały się 1382 takie wozy.

Wersje czołgu i pojazdy pochodne

edytuj
  • T-38 z radiostacją dla dowódców pododdziałów pancernych.
  • T-38M i T-38M1: prototypowe czołgi z planetarnymi mechanizmami skrętu.
  • T-38M2: udoskonalony model czołgu z silnikiem o większej mocy i zmienioną skrzynią przekładniową. Osiągał większą prędkość jazdy.
  • T-20 Komsomolec: gąsienicowy ciągnik artyleryjski. Produkowany w dużej liczbie.
  • SU-45: prototyp działa samobieżnego z armatą przeciwpancerną kal. 45 mm wz. 1932.

Służba

edytuj

Czołgi T-38 zastępowały w uzbrojeniu pancernych jednostek rozpoznawczych dotychczas używane czołgi T-37A. W chwili wybuchu II wojny światowej proces ten nie został zakończony. Zostały one również przyjęte do uzbrojenia batalionów czołgów we właśnie formowanych korpusach powietrznodesantowych. Nie ma jednak wzmianek na temat przewożenia T-38 samolotami, ani też desantowania ich, choć testowano możliwość zrzucania ich na wodę z samolotów. W roku 1941 oddziały w nie uzbrojone poniosły ciężkie straty. Później m.in. 7 czołgów wspierało próbę sforsowania Newy i utworzenia przyczółka pod Leningradem 26 września 1942 (4 zatonęły, 3 zniszczono na brzegu); maszyny tego typu przerzucane już promem walczyły także w kolejnych dniach na przyczółku[1]. Wiadomo, że batalion czołgów T-38 brał udział w forsowaniu rzeki Swir na Froncie Karelskim (1944). Zdobycznych czołgów T-38 używano w Finlandii (19 egz.), Rumunii (3 egz.) oraz w jednostkach Wehrmachtu.

Przypisy

edytuj
  1. Ilja Moszczanskij: Sinjawinskaja opieracyja. Tankowyje boi pod Leningradom 19 awgusta - 1 oktjabria 1942 goda. BTW-Kniga, 2008, s. 66-70, seria: Wojennaja letopis. Bronietankowyj muziej. 19. (ros.).