Taczalin

wieś w województwie dolnośląskim

Taczalin (niem. Tentschel) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Legnickie Pole[4].

Taczalin
wieś
Ilustracja
Kościół Nawiedzenia NMP w Taczalinie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

legnicki

Gmina

Legnickie Pole

Liczba ludności (31.12.2017)

343[2]

Strefa numeracyjna

76

Kod pocztowy

59-241[3]

Tablice rejestracyjne

DLE

SIMC

0365180

Położenie na mapie gminy Legnickie Pole
Mapa konturowa gminy Legnickie Pole, po prawej znajduje się punkt z opisem „Taczalin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Taczalin”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Taczalin”
Położenie na mapie powiatu legnickiego
Mapa konturowa powiatu legnickiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Taczalin”
Ziemia51°09′20″N 16°18′03″E/51,155556 16,300833[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Tanzlino[5][6].

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

  • kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. fil. pw. Nawiedzenia NMP, z 1800 r., przebudowany w 1860 r.
  • cmentarz przykościelny
  • wiatrak koźlak, z XIX w.

inne zabytki:

  • dwór w Taczalinie, z 1794 r., przebudowany w XIX w.
  • zabudowania gospodarcze dworu
  • Dąb Dominik, 400-letni pomnik przyrody.
 
Wiejski Dom Kultury w Taczalinie

Sport i kultura

edytuj

W Taczalinie działa Wiejski Dom Kultury. Odbywają się tam regularnie warsztaty teatralne oraz muzyczne. Wiejski Dom Kultury w Taczalinie jest też miejscem, w którym odbywają się koncerty muzyczne. Znajduje się tam również mała sala kinowa oraz sala rekreacyjno-sportowa z bilardem i tenisem stołowym. WDK Taczalin pełni również funkcję sali bankietowej. Taczalin posiada również nowo wybudowany basen odkryty a także powstaje orlik dla mieszkańców.

Transport i komunikacja

edytuj
 
Peron nieistniejącego już Dworca PKP Taczalin – Biernatki
 
Przystanek autobusowy Taczalin
 
Rondo Unii Europejskiej

W 1902 roku w miejscowości sąsiadującej z Taczalinem otwarto przystanek kolejowy Biernatki[8], obsługujący podróżujących na trasie Malczyce – Taczalin – Jawor. Nazwa przystanku w 1923 roku została zmieniona na Dworzec Taczalin – Biernatki. Pod tą nazwą istniał do czasu jego zamknięcia.

Ruch międzymiastowy i tranzyt

edytuj
  • odcinki dróg powiatowych: Nr 2202 relacji – Księginice – Taczalin, Nr 2177 relacji – Koskowice – Taczalin – drogi zbiorcze jednojezdniowe, dwupasowe.
  • Rondo Unii Europejskiej

Połączenia autobusowe z Legnicą, Ujazdem Górnym i Wrocławiem zapewnia sieć prywatnych przewoźników. W 2004 roku, w ramach upamiętnienia wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, znajdującemu się w centralnej części miejscowości rondu nadano nazwę Unii Europejskiej.

Przemysł

edytuj

Kopalnia kwarcu Taczalin

edytuj
 
Wyrobisko kopalni w Taczalinie

Historia wydobycia kwarcu ze złoża "Taczalin" sięga lat 1972-1975. Potem produkcję wstrzymano, aż do 1993 roku. Początkowo eksploatacją i produkcją surowców kwarcowych zajmował się prywatny przedsiębiorca, a od 1997 roku działalność tę przejęła spółka "Kwarce" w Mikołajowicach, w ramach grupy kapitałowej KGHM Polska Miedź. W połowie 2003 roku lubińska firma PeBeKa połączyła się ze spółką "Kwarce", wchłaniając tym samym wspomniane kopalnie "Taczalin" i "Stanisław" oraz zakład kruszyw. Eksploatacja złoża i działalność przeróbcza trwały do 2005 roku[9]. W kotle wyrobiskowym ze względu na brak nasłonecznienia w okresie zimowym panuje specyficzny klimat zbliżony do alpejskiego przez co przez wiele miesięcy zalega tam śnieg. Przez kilka lat rozważane było różne wykorzystanie tego obiektu łącznie z kinematografią. Obecnie jednak najbardziej prawdopodobna jest kontynuacja wydobycia kwarcu ze złoża "Taczalin".

Ekologia w Taczalinie

edytuj

Próby wykorzystania energii wiatrowej w Taczalinie były podejmowane już w XIX wieku. Z tamtego czasu pochodzi wiatrak koźlak będący do dnia dzisiejszego zabytkiem tej miejscowości. Jednak wraz z upływem lat jego stan się pogarszał co doprowadziło do jego częściowej rozbiórki. Od zakończenia II wojny światowej musiało minąć sporo czasu, żeby w 2013 roku na ziemię taczalińską wróciły wiatraki i to od razu w liczbie 22 w ramach projektu budowy Elektrowni Wiatrowej Taczalin[11] . Oprócz wykorzystania energii ruchu powietrza ekologiczne działania dotknęły również segregacji odpadów komunalnych według programu Legnica-ECO2009. Skuteczność tego przedsięwzięcia zaowocowała wygraną w konkursie na najbardziej ekologiczną miejscowość powiatu legnickiego. W nagrodzie ufundowano mieszkańcom ogródek jordanowski i elementy małej architektury takie jak ławki czy fotele.

II wojna światowa w Taczalinie

edytuj
 
Rozważany kawałek pasa startowego
 
Betonowe fragmenty w miejscu rozważanego pasa startowego

Ze względu na położenie blisko lasów Taczalin posiadał jednostkę obronną w postaci stanowiska przeciwlotniczego zaopatrzone w działo kalibru 88 mm. Jednak podejrzewa się, że płaski, dobrze utwardzony jeszcze w latach 50. odcinek o długości blisko kilometra mógł służyć za lotnisko zapasowe dla miasta Legnica, chociażby ze względu na sprzyjające warunki wietrzne i topograficzne.

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138624
  2. Wykaz sołectw. Gmina Legnickie Pole. [dostęp 2014-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-25)].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1292 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Przeglądanie TERYT (Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2013-08-20].
  5. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
  6. H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 95. [dostęp 2012-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  8. Ładownia kolejowa Biernatki (d. przystanek), Biernatki - dolny-slask.org.pl [online], dolny-slask.org.pl [dostęp 2017-11-27].
  9. Lubin: PeBeKa sprzedaje kopalnie - Lubin - NaszeMiasto.pl [online], lubin.naszemiasto.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  10. http://www.redbor.pl
  11. Kredyty chwilówki pożyczki online na dowdów bez BIK [online], www.wsb-parkiwiatrowe.pl [dostęp 2018-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-18] (pol.).
  12. Gmina Ruja [online], ruja.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).