Tadeusz Koral ps. „Krzysztof” (ur. 8 lipca 1910 w Wilnie, zm. 2 października 2000 w Warszawie) – polski wojskowy w stopniu podpułkownika i działacz polityczny, wicewojewoda olsztyński[1] (1945–1948), poseł na Sejm Ustawodawczy (1947–1952).

Tadeusz Koral
ps. Krzysztof
Data i miejsce urodzenia

8 lipca 1910
Wilno

Data i miejsce śmierci

2 października 2000
Warszawa

Zawód, zajęcie

podpułkownik WP, działacz polityczny

Narodowość

polska

Stanowisko

wicewojewoda olsztyński (1945–1948), poseł na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)

Partia

PPS, RPPS

Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989)

Życiorys

edytuj

Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim oraz ekonomię i zagadnienia narodowościowe w Instytucie Badań Spraw Narodowościowych. Podczas studiów pracował w związkach zawodowych, był również związany z OM TUR i Związkiem Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej[2]. Od 1926 członek PPS, za poglądy jednolitofrontowe aresztowany.

W 1939 dostał się do niewoli niemieckiej w Prusach Wschodnich, z którego zwolniono go po roku. W czasie okupacji przebywał w Warszawie. 19 maja 1942 jako szef Wydziału Sabotażu Polskich Socjalistów przeprowadził zamach na prowadzone przez Niemców, ale należące do Polaków kasyno gry przy alei Szucha w Warszawie[3]. Należał do RPPS oraz tworzonej przez nie „Barykady Wolności”. Kierował Wydziałem Sabotażu i Dywersji PPS. Pomagał Żydom znajdującym się w getcie warszawskim[4]. Dokonał zamachów na kasyno gry przy al. Szucha 29, dom Gestapo w Alejach Ujazdowskich oraz siedzibę gubernatora Fischera. Aresztowany przez Niemców spędził kilka miesięcy na Pawiaku, później wywieziono go do obozów koncentracyjnych w GG i głębi Niemiec (Majdanek (nr obozowy 9824.0)[5], Flossenbürg, Gross-Rosen, Dyhernfurth, Mauthausen, Austetten i Ebensee).

W 1945 wrócił do Polski, wchodząc w skład Rady Naczelnej PPS. W listopadzie 1945 uzyskał nominację na zastępcę pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski Jakuba Prawina. Kierował Wojewódzkim Komitetem PPS. W 1947 uzyskał mandat posła na Sejm Ustawodawczy w okręgu Olsztyn. Zasiadał w Komisji Wojskowej. W 1948 został wykluczony z szeregów PPS za opór wobec zjednoczenia z PPR.

Pochowany na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie (kwatera 244-2-11)[6].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Do 1946 urząd ten nosił nazwę zastępcy pełnomocnika rządu RP na Okręg mazurski.
  2. Michał Syska, Antyfaszyści spod znaku trzech strzał, „Nigdy Więcej”, 11 listopada 2006.
  3. Tomasz Strzembosz, Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944, Warszawa 1983, s. 128.
  4. Stefan Korboński – z błędną informacją o rozstrzelaniu.
  5. Więźniowie – Państwowe Muzeum na Majdanku – strona 1357 [online], majdanek.eu [dostęp 2020-02-08].
  6. Cmentarz Stare Powązki: TEODORA OLSZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-08].
  7. M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 120 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji na terenie całego kraju”.

Bibliografia

edytuj
  • Nasi kandydaci Bloku Stronnictw Demokratycznych i Związków Zawodowych w wyborach do Sejmu Ustawodawczego, Wiadomości Mazurskie, nr 8 (319), 12 stycznia 1947, s. 4
  • Robert Syrwid, Od partnerstwa do wymuszonej „jedności”: olsztyńska organizacja Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1945–1948, Łódź 2004
  • Strona sejmowa posła na Sejm Ustawodawczy