Tapinauchenius plumipes
Tapinauchenius plumipes – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje północną Amerykę Południową.
| Tapinauchenius plumipes | |||||
| (C.L. Koch, 1842) | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Infrarząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
Tapinauchenius plumipes | ||||
| |||||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1842 roku przez Carla Ludwiga Kocha pod nazwą Mygale plumipes. W 1871 roku Anton Ausserer umieścił go w nowym rodzaju Tapinauchenius jako jedynego, stąd stanowi on jego gatunek typowy[1]. W 1930 roku Cândido Firmino de Mello-Leitão opisał gatunek Ephebopus violaceus[2], a w 1954 roku Ludovico di Caporiacco opisał Tapinauchenius gigas[3]. W 2022 roku Yeimy Cifuentes i Rogéiro Bertani dokonali rewizji rodzaju, synonimizując je z jego gatunkiem typowym[4].
Morfologia edytuj
Samice osiągają do około 6 cm, a samce do około 3,5 cm długości ciała, natomiast rozpiętość odnóży u obu płci jest podobna i dochodzić może do około 10 cm. Ubarwienie jest zmienne. U formy typowej ciało jest ciemnoszare z ciemnooliwkowym połyskiem na karapaksie, brązowawym odcieniu na opistosomie (odwłoku) i czerwonawym owłosieniu. U formy opisywanej jako T. violaceus ciało jest ciemnofioletowe z ciemnozielonym połyskiem na karapaksie i rudym owłosieniem. Z kolei forma opisywana jako T. gigas cechuje się szarym ubarwieniem z obfitym, pomarańczowym lub czerwonym owłosieniem odnóży i opistosomy. Kolorystyka dorosłych samców jest bardziej stonowana niż samic, zwykle beżowa. Poza tym ubarwienie zmienia się w ciągu rozwoju osobniczego[5][6][7].
Karapaks jest nieco dłuższy niż szerszy, o lekko wyniesionej części głowowej i głębokich, prostych jamkach. Oczy pary przednio-środkowej leżą na tej samej wysokości co pary przednio-bocznej, a pary tylno-bocznej bardziej z przodu niż pary tylno-środkowej. Nadustek nie występuje. Szczękoczułki mają na przednich krawędziach rowków od 9 do 10 ząbków. Kolejność par odnóży od najdłuższej do najkrótszej u samca to: I, IV, II, III, natomiast u samicy czwarta para jest równie długa jak pierwsza. Stopy wszystkich par odnóży mają pełne skopule, natomiast skopule na nadstopiach są pełne w przypadku dwóch pierwszych par, w przypadku ostatniej pary zajmują odsiebną ćwiartkę, a w przypadku przedostatniej pary odsiebne ⅔ u samca i odsiebną ½ u samicy[4].
Samce mają na goleniach pierwszej pary odnóży apofizy (haki) goleniowe złożone z dwóch gałęzi, z których przednio-boczna jest mniejsza i zaopatrzona w kolec na boku, a tylno-boczna większa i zaopatrzona w kolec na wierzchołku; za gałęzią tylno-boczną leży wyraźny, trójkątny guzek. Nogogłaszczki samca mają prawie trójkątne cymbium zbudowane z dwóch niemal równych rozmiarów płatów. Kulisty bulbus ma małe subtegulum i guzek na przednio-bocznej powierzchni tegulum. Ponad czterokrotnie dłuższy od tegulum embolus jest w dosiebnej części prosty, a w odsiebnej zakrzywiający się delikatnie i ku zakrzywionemu szczytowi gwałtownie zwężony[4].
Genitalia samicy mają dwie całkowicie odseparowane, długie, trójkątne spermateki z częściami nasadowymi szerszymi od środkowych, każda z małym, dobrze zesklerotyzowanym, zaokrąglonym płatem wierzchołkowym[4].
Ekologia i występowanie edytuj
Gatunek neotropikalny, rozmieszczony w północno-wschodniej części Ameryki Południowej, podawany z Gujany, Surinamu, Gujany Francuskiej i brazylijskich stanów Pará i Amazonas[4][8]. Zasiedla wilgotne lasy równikowe. Jest ptasznikiem nadrzewnym[4].
Hodowla edytuj
Dorosły osobnik wymaga pionowego terrarium o wymiarach 20×20×35 cm z elementem wystroju ułatwiającym konstrukcję gniazda. Zaleca się temperaturę 25–27°C w dzień i kilka stopni niższą w nocy oraz wilgotność około 80%. Preferowane jest karmienie owadami ruchliwymi. Samica produkuje kokon jajowy w okresie od 1,5 do 5 miesięcy po kopulacji. Znajduje się w nim zwykle od 80 do 200 jaj. Młode opuszczają kokon zwykle po 5 tygodniach. Ptasznik jest stosunkowo słabo jadowity i nieagresywny, jednak ze względu na szybkość i skoczność nie jest zalecany dla początkujących[5][6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ A. Ausserer. Beiträge zur Kenntniss der Arachniden-Familie der Territelariae Thorell (Mygalidae Autor). „Verhandlungen der Kaiserlich-Königlichen Zoologisch-Botanischen Gesellschaft in Wien”. 21, s. 117-224, 1871.
- ↑ C.F. de Mello-Leitão. Aranhas do Cuminá. „Arquivos do Museu Nacional do Rio de Janeiro”. 32, s. 51-75, 1930.
- ↑ L. di Caporiacco. Araignées de la Guyane Française du Muséum d'Histoire Naturelle de Paris. „Commentationes Pontificia Academia Scientiarum”. 16, s. 45-193, 1954.
- ↑ a b c d e f Y. Cifuentes, R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of the tarantula genera Tapinauchenius Ausserer, 1871, Psalmopoeus Pocock, 1985, and Amazonius n. gen. (Theraphosidae, Psalmopoeinae). „Zootaxa”. 5101 (1), s. 1-123, 2022. DOI: 10.11646/zootaxa.5101.1.1.
- ↑ a b Mateusz Krzeszewski: Tapinauchenius violaceus. [w:] Terrarium.com.pl [on-line]. [dostęp 2022-08-10].
- ↑ a b Tomasz Frank: Tapinauchenius plumipes. [w:] Terrarium.com.pl [on-line]. [dostęp 2022-08-10].
- ↑ a b Krzysztof Lis: Pseudoclamoris gigas. [w:] Terrarium.com.pl [on-line]. [dostęp 2022-08-10].
- ↑ Gen. Tapinauchenius Ausserer, 1871. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-08-08].