Tió de Nadal

postać z katalońskich obyczajów bożonarodzeniowych

Tió de Nadal [tiˈo ðə nəˈðal], także Cagatió [ˌkaɣətiˈo] – pieniek bożonarodzeniowy, postać z katalońskich podań ludowych, związana z tradycją bożonarodzeniową rozpowszechnioną w Katalonii.

Podstawowe informacje edytuj

 
Pieniek Tió de Nadal

Zgodnie z tradycją, pieniek jest ustawiany 8 grudnia, często przykrywa się go kocem, żeby nie było mu zimno. Co wieczór pieniek jest karmiony słodyczami. Zgodnie ze zwyczajem, w Wigilię lub w dzień Bożego Narodzenia, pieniek „defekuje” prezentami[1].

Tradycyjnie, pieniek był tego dnia wkładany częściowo do pieca, by zachęcić go do defekacji. Innym zwyczajem jest bicie pieńka patykiem i śpiewanie różnych piosenek związanych z tradycją Tió de Nadal[1].

Pieniek nazywa się Caga tió („srający pieniek”, „pieniek robiący kupę”)[2][3]. Nazwa pochodzi od tradycyjnych piosenek, zaczynających się od zwrotu: „Pieńku, zrób kupę!”[4].

Piosenka Caga tió edytuj

 
Dzieci bijące Tió de Nadal

Piosenka jest śpiewana w trakcie obchodów Tió de Nadal. Równocześnie, pieniek jest bity patykami, najpierw łagodniej a mocniej na słowa Caga tió!. Następnie ktoś sięga pod koc i wyjmuje jeden z prezentów. W Katalonii istnieje wiele różnych piosenek związanych z tym zwyczajem, występujących w różnych wersjach. Podany poniżej wariant[4] należy do najbardziej rozpowszechnionych wersji:

kataloński

Caga tió,

avellanes i torró,

no caguis arengades

que són massa salades,

caga torrons

que són més bons.

Caga tió,

ametlles i torró,

i, si no vols cagar,

et donaré un cop de bastó!

Caga tió!

polski

Sraj, pieńku,

orzechy włoskie i nugaty,

nie sraj śledziami,

są zbyt słone,

sraj nugatami

te lepiej smakują.

Sraj, pieńku,

migdały i nugaty,

a jak się nie zesrasz

To dostaniesz ode mnie kijem!

Sraj, pieńku!

Przypisy edytuj

  1. a b Iria Beatriz Martínez i inni: Obstacles in Realia Translation from the Spanish Language into the Russian Language. Kazan Federal University, 2017. [dostęp 2021-12-31]. (ang.).
  2. Loulla-Mae Eleftheriou-Smith: 'Tis the season: How Christmas is celebrated around the world. Independent, 23 grudnia 2014. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).
  3. Piers Letcher: A continental Christmas. The Guardian, 17 listopada 2005. [dostęp 2022-01-16]. (ang.).
  4. a b Tió de nadal – Gènius – Gènius. Diputació de Barcelona, 11 grudnia 2020. [dostęp 2022-01-16]. (kat.).