Trichoderma koningii
Trichoderma pulvinatum Oudem. – gatunek grzybów należący do rodziny rozetkowatych (Hypocreaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Trichoderma pulvinatum |
| Nazwa systematyczna | |
| Trichoderma pulvinatum Oudem. Arch. néerl. Sci., Sér. 2 7: 291 (1902) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Trichoderma, Hypocreaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1902 r. Cornelius Anton Jan Abraham Oudemans i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy[2]:
- Acrostalagmus koningii (Oudem.) Duché & R. Heim 1931
- Hypocrea koningii Lieckf., Samuels & W. Gams 1999
Morfologia
edytuj- Hodowla
Kolonie na podłożu OA rosną bardzo szybko, początkowo są kremowe, stopniowo z zielonkawymi kępkami zarodnikowania, najpierw na obrzeżach, później w całej kolonii[3]. Optymalna temperatura wzrostu wynosi 25 °C w ciemności. Maksymalna temperatura wzrostu wynosi 33 °C, co zmniejsza ich potencjał chorobotwórczy u człowieka[4].
T. koningii tworzy podkładki szeroko przyczepione do powierzchni podłoża, ale z wolnymi brzegami. Podkładki zwykle rozwijają się na korze drzew, zwykle pojedynczo, rzadko w skupiskach. Powierzchnia podkładki jest lekko pomarszczona, początkowo brązowa i kosmkowata, później naga i brązowopomarańczowa. Perytecja eliptyczne, o długości 160–280 μm i szerokości 100–185 μm. Szyjka perytecjum ma długość 53–90 µm. Worki w zazwyczaj cylindryczne, o wymiarach 60–70 × 4–5,7 µm i zgrubiałe na wierzchołku. Askospory szkliste, w workach w jednym rzędzie. Początkowo są dwukomórkowe, ale później dzielą się septą na dwie części. Bliższa część askospory jest elipsoidalna, podczas gdy część dystalna ma kształt kuli i jest dłuższa[5].
Strzępki szkliste o średnicy do 10 µm. Konidiofory rozgałęzione piramidalnie pod kątem prostym, z krótkimi gałęziami w pobliżu wierzchołka i dłuższymi w dolnej części. Fialidy w okółkach po 3–4, w kształcie kolby, gwałtownie zwężające się przy końcach, 7,5–8,2 × 2,5–3,0 µm, szeroko rozstawione. Konidia szeroko elipsoidalne, o gładkich ściankach, w masie zielone, 3–5 × 2–3 µm. Chlamydospory końcowe lub interkalarne, o gładkich ściankach, jasnobrązowe, o szerokości do 12 µm[3].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje na całym świecie, nawet w Antarktyce[6]. Jest gatunkiem pospolitym[5]. W Polsce podano liczne stanowiska[7].
Grzyb saprotroficzny i pasożytniczy. Wyizolowano go z gleby, korzeni, nasion, sadzonek licznych gatunków roślin[7]. Często izolowany jest spod drzew iglastych, na plantacjach roślin uprawnych, łąkach, bagnach i torfowiskach. T. koningii rozwija się również w innych środowiskach, w tym na rozkładającym się drewnie, wśród gatunków morskich, w osadach przy ujściach rzek oraz w kopalniach i jaskiniach[5].
Znaczenie
edytuj- W kilku badaniach opisano zdolność T. koningii do wytwarzania enzymów wykazujących właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Enzymy te zawierają podobne elementy strukturalne jak flawonoidy i witamina E. Mogą hamować proces zapalny wywołany ukąszeniami węży. Mogą blokować działanie miotoksyn i wywoływanie obrzęków, ponieważ mogą hamować fosfolipazę A2, jedno z białek występujących w jadach[8].
- Wykorzystywany jest w biologicznej ochronie roślin do wytwarzania biopreparatów przeciwko grzybom powodującym grzybowe choroby roślin[9]. Działa jako pasożyt innych grzybów, szczególnie tych wywołujących choroby roślin, hamując ich wzrost lub atakując bezpośrednio. Jest antagonistą różnych patogenów roślinnych, takich jak Gaeumannomyces graminis, Athelia rolfsii i Sclerotium cepivorum. Hamuje ich wzrost, ponadto kolonizuje ryzosfery sadzonek i roślin, zapobiegając zamieraniu sadzonek przez spowodowanemu przez A. rolfsii. T. koningii antagonizuje S. cepivorum, działając jako wtórny kolonizator zakażonych korzeni roślin i wydzielając enzymy, które powodują degradację i lizę patogenu[10].
- Grzyb ten jest zdolny do biosyntezy nanocząstek srebra, lotnych związków organicznych i metabolitów wtórnych, takich jak trichokoniny, koningininy i pirony[11].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-24] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-05-24] (ang.).
- ↑ a b G.S. Hoog, Atlas of clinical fungi [online], Mycobank, 2000, s. 1–1126 [dostęp 2024-05-24] (ang.).
- ↑ Dexter H. Howard, Pathogenic fungi in humans and animals (2nd ed.), Nowy Jork: Dekker, 2007, ISBN 978-0824706838.
- ↑ a b c Elke Lieckfeldt i inni, Trichoderma koningii: neotypification and Hypocrea teleomorph, „Canadian Journal of Botany”, 76 (9), 1998, s. 1507–1522, DOI: 10.1139/b98-09.
- ↑ Występowanie Trichoderma pulvinatum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-05-24] (ang.).
- ↑ a b Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 504, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ R.M. Tripathi i inni, Trichoderma koningii assisted biogenic synthesis of silver nanoparticles and evaluation of their antibacterial activity, „Advances in Natural Sciences: Nanoscience and Nanotechnology”, 4 (3), 2013, DOI: 10.1088/2043-6262/4/3/035005.
- ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, s. 261, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ D.A Metcalf, C.R. Wilson, The process of antagonism of Sclerotium cepivorum in white rot affected onion roots by Trichoderma koningii, „Plant Pathology”, 50 (2), 2001, s. 249–257, DOI: 10.1046/j.1365-3059.2001.00549.
- ↑ André Schuster, Monika Schmoll, Biology and Biotechnology of Trichoderma, „Appl Microbiol Biotechnol.”, 87 (3), 2010, s. 787–799, DOI: 10.1007/s00253-010-2632-1, PMID: 20461510, PMCID: PMC2886115.