Troć wędrowna[1] (Salmo trutta m. trutta) – anadromiczna ryba wędrowna, należąca do gatunku Salmo trutta – ekologiczna forma troci atlantyckiej (S. t. trutta).

Troć wędrowna
Salmo trutta m. trutta
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Samica
Ilustracja
Samiec w szacie godowej
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

łososiokształtne

Rodzina

łososiowate

Rodzaj

Salmo

Gatunek

Salmo trutta

Podgatunek

troć atlantycka
forma: troć wędrowna

Występowanie

edytuj

Występuje w wodach przybrzeżnych Atlantyku, Morza Północnego i Bałtyku, od ujścia rzeki Douro w Portugalii do dalekiej północy.

Osiąga długość do 100 cm[2]. W porównaniu z łososiem szlachetnym ma bardziej krępe ciało i większą głowę. Grzbiet jest szarawy lub brązowawy, boki jaśniejsze a brzuch srebrzysty. Głowa, boki i grzbiet są pokryte licznymi czarnymi plamkami, które w czasie tarła mają żółtą obwódkę. Płetwa tłuszczowa czerwono obrzeżona. W okresie tarła u samców pojawiają się czerwone plamki na bokach i przybierają one charakterystyczną miedzianobrązową barwę ciała. Młode osobniki mają ciemne, poprzeczne prążkowanie i czerwone plamki na ciele. Troć wędrowna może żyć do 20 lat.

Odżywianie

edytuj

Młode osobniki przebywające w rzekach żywią się głównie dennymi bezkręgowcami oraz opadłymi na taflę owadami. Większe osobniki zjadają też małe ryby. Bałtyckie trocie żywią się rybami śledziowatymi i dobijakowymi[3].

Rozród

edytuj

Wędrówki tarłowe odbywają się zazwyczaj od lipca do jesieni. Troć nie podejmuje tak dalekich wędrówek jak łosoś. Tarło odbywa się od grudnia do kwietnia w podobny sposób jak u łososia. Smolty spływają do morza przy długości 10–20 cm.

Ochrona w Polsce

edytuj

Na terenie Polski obowiązuje wymiar ochronny dla troci wędrownej[4]. Wynosi on 35 cm.

Historyczna taksonomia

edytuj

Ze względu na podobieństwo fizyczne troć nie była uważana za osobny gatunek, lecz uważano ją za łososia. W 1870 Kluk opisał jako osobny gatunek i nazwał łosiopstrągiem[a]. Można spotkać także nazwę łośpstrąg. Obecną nazwę nadał Wałecki w 1864[5].

Filatelistyka

edytuj

Poczta niemiecka wyemitowała 4 grudnia 2014 r. znaczek pocztowy z motywem troci morskiej o wartości 45 eurocentów. Autorem projektu znaczka był Jens Müller z Düsseldorfu[6].

  1. Kluk zmarł w 1796. Może nazwał ją tak w 1780 w swoim dziele O gadzie i rybach.

Przypisy

edytuj
  1. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  2. Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
  3. Joanna Grabowska (teksty): Atlas ryb Polski. Warszawa: Ringier Axel Springer Polska, 2017, s. 78. ISBN 978-83-8091-316-5. (pol.).
  4. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków ochrony i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1373)
  5. Maciej Kwiatkowski, Wojciech Górski, Krzysztof Skóra: Troć. Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. [dostęp 2016-02-15].
  6. Wiederansiedlung von Fischarten - Meerforelle. www.bundesfinanzministerium.de. [dostęp 2018-05-27]. (niem.).

Bibliografia

edytuj
  • Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
  • G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
  • Salmo trutta trutta. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 20 września 2009]