Trygław (głaz narzutowy)

głaz narzutowy

Trygławgłaz narzutowy w miejscowości Tychowo, w gminie Tychowo, w powiecie białogardzkim, w województwie zachodniopomorskim, największy w Polsce. Znajduje się na miejscowym cmentarzu.

Trygław
pomnik przyrody ustanowiony 1954
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Lokalizacja

Tychowo

Obwód

50 metrów

Położenie na mapie Tychowa
Mapa konturowa Tychowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Głaz Trygław”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Głaz Trygław”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Głaz Trygław”
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego
Mapa konturowa powiatu białogardzkiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Głaz Trygław”
Położenie na mapie gminy Tychowo
Mapa konturowa gminy Tychowo, w centrum znajduje się punkt z opisem „Głaz Trygław”
Ziemia53°55′53,55″N 16°15′39,82″E/53,931542 16,261061

Obwód głazu wynosi około 50 metrów, długość 16 metrów, szerokość 11 metrów, łączna wysokość 7,8 metra (w tym 4 metry zagłębione w ziemię); objętość około 700 m3, szacowana masa około 2000 ton[1][2].

Eratyk, z ciemnoszarego gnejsu, przetransportowany został ze Skandynawii przez lądolód w czasie ostatniego zlodowacenia. Na powierzchni wyraźnie widoczne rysy – ślady wleczenia przez lądolód.

Z głazem związane są liczne lokalne legendy, nazwa pochodzi od Trygława, którego złoty posąg zakopany jest jakoby pod głazem. Podobno jeden z książąt Pomorza Zachodniego wjechał na niego karocą zaprzężoną w cztery konie i zawrócił nią[3].

W pierwszą niedzielę roku 1874 niemieccy mieszkańcy wznieśli na nim drewniany krzyż z figurą ukrzyżowanego Chrystusa. Figura jest dziełem rzeźbiarza Wilhelma Theodora Achtermanna, została odlana w berlińskiej odlewni żeliwa przez Moritza Geißa. Pod krzyżem znajduje się tablica z czterowierszem, ufundowana przez Hansa Hugo von Kleista-Retzowa z Kikowa i Hugo von Kleista-Retzowa z Tychowa. Autorem czterowiersza jest ten pierwszy. Tekst w tłumaczeniu na język polski brzmi:

Bałwochwalstwo i grzech pokrywały kraj ciemnością, zanim Jezus przez swoją śmierć przyniósł światło i życie. On umieścił Trygława pod kamieniem, zamykając go. I prowadzi swoje dzieci w ramiona Ojca[4].

Obecnie, corocznie w dzień Wszystkich Świętych kamień używany jest jako ołtarz na którym odprawiana jest msza.

Od 1954 podlega ochronie prawnej jako pomnik przyrody[5]. Od 1996 znajduje się w herbie Tychowa.

Przypisy

edytuj
  1. Głaz Trygław i inne olbrzymy [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-01-03] (pol.).
  2. Skąd się wzięły głazy narzutowe w Polsce? - Jerzy Gągol [online], Państwowy Instytut Geologiczny - PIB [dostęp 2021-01-03] (pol.).
  3. Historia Gminy. „Urząd Gminy”. Tychowo. 
  4. Gerhard Rühlow – broszura Wielki Kamień – Głaz Trygław.
  5. Pomnik przyrody Trygław. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-01-03].

Bibliografia

edytuj