Trzęsak pomarańczowy

Trzęsak pomarańczowy (Naematelia aurantia (Schwein.) Burt) – gatunek grzybów z rzędu trzęsakowców (Tremellales)[1].

Trzęsak pomarańczowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

trzęsakowce

Rodzina

Naemateliaceae

Rodzaj

Naematelia

Gatunek

trzęsak pomarańczowy

Nazwa systematyczna
Naematelia aurantia (Schwein.) Burt
Ann. Mo. bot. Gdn 8: 368 (1921)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Naematelia, Naemateliaceae, Tremellales, Incertae sedis, Tremellomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Takson ten po raz pierwszy opisał w 1822 r. Lewis David von Schweinitz, nadając mu nazwę Tremella aurantia. Obecną nazwę nadał mu Edward Angus Burt w 1921 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Dacrymyces aurantius (Schwein.) Farl. 1883
  • Tremella aurantia Schwein. 1822

Polską nazwę zarekomendował w 2003 r. Władysław Wojewoda. Jest niespójna z obecną nazwą naukową, gdyż odnosi się do synonimu Tremella aurantia[3].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Grzyb tremelloidalnyo owocnikach o barwie od żółtej do jasnopomarańczowej, w młodym wieku wydłużonych, w stanie dojrzałym półkulistych, prawie liściastych, podzielonych na pomarszczone i skomplikowane płaty. Owocniki o średnicy większej niż 1 cm, wyrastają z powierzchni lub boku owocników żywiciela[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki dwóch typów: typ I – kuliste lub prawie kuliste, 10,5–13,0(–14,0) × 10,5–13,0(–14,0) µm, Q=1,00–1,18; typ II – gruszkowate do maczugowatych, 10,5(–24) × 10,5–13,0(–14,0) µm, Q=1,07-1,41 (łącznie z trzonkiem, trzonki przeważnie 2–3 µm, do 5 µm długości i 2–3 µm szerokości). Podstawki są podzielone przegrodami wzdłużnie lub ukośnie krzyżowo, 4-zarodnikowe ze sterygmami o średnicy 2–3 µm, długości do 50 µm, na wierzchołkach napęczniałe do średnicy 5 µm. Bazydiospory szeroko elipsoidalne do jajowatych, 7–9 × 6–7 µm, Q = 1,08–1,71, szkliste, gładkie, kiełkujące przez pączkowanie lub powtarzanie. Konidia jednojądrowe, o zmiennym kształcie, liczne, przeważnie kuliste do owalnych, 3–5 × 2,5–3,5 µm, Q=1,15–1,67, występujące u młodych owocników w hymenium i subhymenium blisko podłoża[4].

Strzępki gładkie, szkliste, przeważnie o średnicy 1,5–3,0 µm; z licznymi sprzążkami. Hyfidy wplecione w hymenium, gładkie, szkliste, przeważnie o średnicy 2–3(–4) µm, ze sprzążkami. Ssawki przeważnie 3–5 × 2,5–4,5 µm (Q=1,0–1,4), zbudowane z pojedynczych, rzadko rozgałęzionych strzępek[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje na wielu wyspach i wszystkich kontynentach poza Antarktydą[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 2 stanowiska z uwagą, że rozprzestrzenienie tego gatunku w Polsce i częstość jego występowania nie są znane[3], w późniejszych latach podano wiele następnych[6].

Grzyb nagrzybny pasożytujący na skórniku szorstkim (Stereum hirsutum) rosnącym na drewnie drzew liściastych[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-21].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-05-21].
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 655, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d C.-J Chen, Morphological and molecular studies in the genus Tremella, „Bibliotheca Mycologica”, 174, Mycobank, 1998, s. 1–225 [dostęp 2024-05-22].
  5. Występowanie Naematelia aurantia na świecie (mapa) [online] [dostęp 2024-05-21].
  6. Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-05-21] (pol.).