Trzcinniczek kaspijski
Trzcinniczek kaspijski[5], czeretówka[6][7] (Acrocephalus agricola) – gatunek małego ptaka z rodziny trzciniaków (Acrocephalidae), wcześniej zaliczany do pokrzewkowatych (Sylviidae). Występuje w południowo-wschodniej Europie i Azji; jest wędrowny. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Acrocephalus agricola[1] | |||
| (Jerdon, 1845) | |||
_in_Kolkata_Im_IMG_0496.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
trzcinniczek kaspijski | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym zimowiska | |||
Zasięg występowania edytuj
Występuje od zachodnich wybrzeży Morza Czarnego przez południową Ukrainę po południowo-zachodnią Syberię, Azję Środkową, zachodnią Mongolię i zachodnie Chiny. Wędrowny, zimuje na subkontynencie indyjskim, w południowo-wschodnim Iranie[4][8] i północnej Mjanmie[4].
Do Polski zalatuje sporadycznie – do końca 2021 roku stwierdzono go jedynie 10 razy[9].
Systematyka edytuj
Takson ten bywał łączony w jeden gatunek z trzcinniczkiem mandżurskim (A. tangorum) lub krótkoskrzydłym A. concinens, niekiedy z oboma naraz[2]. Obecnie zazwyczaj wyróżnia się dwa podgatunki A. agricola[10][2]:
- Acrocephalus agricola agricola – Kazachstan i północno-wschodni Iran przez środkową Azję do zachodniej Mongolii i zachodnio-środkowych Chin.
- Acrocephalus agricola septimus – południowo-wschodnia Europa (Bułgaria, Rumunia) przez południową Ukrainę do zachodniego Kazachstanu.
Proponowany podgatunek capistratus zsynonimizowany z nominatywnym[2].
Morfologia edytuj
Mierzy 12–14 cm; waży 8–11 g[8]. W upierzeniu brak prążkowania, szczególnie wyraźny pasek oczny, stosunkowo krótki dziób, długi i wyraźnie zaokrąglony ogon[8].
Ekologia edytuj
Odżywia się głównie owadami, zjada też pająki i dżdżownice[4]. Gniazdo buduje wśród gęstej roślinności na brzegach zbiorników wodnych[7], zwłaszcza wśród trzcin (Phragmites) i pałek wodnych (Typha)[8]. Samica składa zazwyczaj 4 lub 5 jaj[7].
Status i ochrona edytuj
IUCN uznaje trzcinniczka kaspijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, aczkolwiek organizacja BirdLife International w 2015 roku szacowała wielkość populacji europejskiej na 200–396 tysięcy par lęgowych. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na postępujące niszczenie siedlisk; BirdLife International ocenia trend populacji europejskiej jako wzrostowy[4].
Na terenie Polski trzcinniczek kaspijski podlega ścisłej ochronie gatunkowej[11].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Acrocephalus agricola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Paddyfield Warbler (Acrocephalus agricola). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ a b c d e D. Lepage: Paddyfield Warbler Acrocephalus agricola. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-14].
- ↑ a b c d e Acrocephalus agricola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Acrocephalidae Salvin, 1882 (1838) - trzciniaki - Brush, reed and swamp warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-11].
- ↑ Mały słownik zoologiczny. Ptaki. Wyd. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990, seria: cykl słowniki zoologiczne. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ a b c Czeretówka - WIEM, darmowa encyklopedia. [dostęp 2013-04-15]. (pol.).
- ↑ a b c d Dyrcz, A.: Paddyfield Warbler (Acrocephalus agricola). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-12)].
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-14]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).