Turzyca dacka (Carex dacica) – gatunek z rodziny ciborowatych.

Turzyca dacka
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca dacka

Nazwa systematyczna
Carex dacica Heuff.
Flora 18: 247 (1835)[3]

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Występuje w Europie Północnej, Środkowej i Wschodniej<[3]. W Polsce występuje tylko w Bieszczadach Zachodnich na następujących stanowiskach: Połonina Wetlińska, Połonina Caryńska, przełęcz między Wielką Rawką a Małą Rawką, Bukowe Berdo, Krzemień, Kopa Bukowska, Halicz, Połonina Bukowska i Kińczyk Bukowski[4][5]

Morfologia edytuj

 
Kwiatostany
Łodyga
Do 30 cm wysokości, sztywna, szorstka, prosta, lub łukowato zgięta, u nasady z ciemnokasztanowymi pochwami[6].
Liście
Sztywne, ok. 2 mm szerokości, z podwiniętym brzegiem. Wyrastają z długich rozłóg[6].
Kwiaty
Kwiaty zebrane w 3-4 kłosy o długości 1,5-2 cm. Na szczycie pędu kwiatowego występuje kłos męski, pozostałe boczne to kłosy żeńskie. Podsadka dolnego kłosa bez pochwy, szydlasta. Przysadki czarne, jajowate, na grzbiecie z jaśniejszą kreską, krótsze od pęcherzyków. Pęcherzyki o długości 2 mm, zielone, jajowate, brodawkowane, z niewielkim dzióbkiem w kolorze czarnym[6]. Znamion 2[5].

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój
Bylina, hemikryptofit. Dobrze znosi długie okresy zalegania śniegu. Kwitnie w maju i czerwcu. Liczba chromosomów 2n=70[5].
Siedlisko
Roślina wysokogórska, oreofit. Występuje w murawach wysokogórskich, bliźniczyskach i borówczyskach[5].

Zagrożenia edytuj

Gatunek umieszczony w Polskiej czerwonej księdze roślin w kategorii VU (narażony)[7]. Tą samą kategorie posiada w Czerwonej Księdze Karpat Polskich. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) posiada kategorię R (rzadki - potencjalnie zagrożony). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię VU (narażony)[8].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-26] (ang.).
  3. a b c Carex dacica Heuff., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-28].
  4. Michalik S., Mitka J., Zemanek B. 2001. Turzyca dacka. s. 523-524. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
  5. a b c d Michalik S., Mirek Z., Mitka J. Turzyca dacka. s. 506-507. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  6. a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  7. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.