Tyszkiewicz Hrabia
Tyszkiewicz Hrabia – polski herb hrabiowski, odmiana herbu Leliwa.
Opis herbu edytuj
Opis zgodnie z klasycznymi regułami blazonowania:
W polu błękitnym – nad złotym półksiężycem sześciopromienna gwiazda złota. Nad koroną hrabiowską i herbem ukoronowanym – na ogonie pawim półksiężyc z gwiazdą. Złota bordiura. Dewiza: NEC ASPERA TERRENT.
Powyższą wersję herbu zamieścił w swoim herbarzu Tadeusz Gajl, powołując się na prace Siebmachera i Leitgebera. Tadeusz Gajl przytoczył też wersję herbu przekazywaną w tradycji rodzinnej Tyszkiewiczów, gdzie brak jest bordiury, zaś godło w klejnocie leży na piórach strusich (czyli tak jak w herbie Leliwa II Tyszkiewiczów)[1].
Sławomir Górzyński przytoczył też wersję herbu z dyplomu potwierdzającego tytuł hrabiowski w Austrii w 1893 roku. Nie było tam bordiury i dewizy, zaś godło w klejnocie leżało na pięciu piórach pawich[2].
Najwcześniejsze wzmianki edytuj
Według heraldyka Jerzego Sewera Dunina-Borkowskiego Tyszkiewiczowie mają pochodzić od Tyszki, czyli Tymoteusza, syna bojara Kalenika Miszkowicza (stąd zwani byli Tyszkiewiczami). Jedna gałąź Tyszkiewiczów o przydomku Kalenicki nabyła Łohojsk 20 października 1531 i otrzymała tytuł hrabiowski na Łohojsku i Berdyczowie od króla Zygmunta II Augusta 5 listopada 1569. Tytuł ten potwierdzono w Rosji 8 maja 1861 i 17 grudnia 1862, w Saksonii 8 listopada 1871, w Austrii 7 października 1893[3].
Zgodnie z ustaleniami Tadeusza Wasilewskiego, informacja o nadaniu tytułu hrabiowskiego z 1569 była fałszywa[4], tym niemniej na jej podstawie tytuł potwierdzono później w Rosji, Saksonii i Austrii. Tytuł w Austrii potwierdzono Marcelemu Adamowi Włodzimierzowi Tyszkiewiczowi[2].
Herbowni edytuj
Jedna rodzina herbownych:
- graf von Tyszkiewicz (Austria).
Linki zewnętrzne edytuj
- Herb Tyszkiewicz z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
Przypisy edytuj
- ↑ Tadeusz Gajl: Herby arystokracji polskiej czyli rodów z tytułami książąt, margrabiów, hrabiów i baronów na terenach Rzeczypospolitej zamieszkałych. Białystok: nakł. własny, 2014, s. 110. ISBN 978-83-940053-0-6.
- ↑ a b Sławomir Górzyński: Arystokracja polska w Galicji: studium heraldyczno-genealogiczne. Warszawa: DiG, 2009, s. 369-370. ISBN 978-83-7181-597-3.
- ↑ Jerzy Dunin-Borkowski: Almanach błękitny : genealogia żyjących rodów polskich. Lwów, Warszawa: nakł. Księgarni H. Altenberga ; Wende i Ska, 1908, s. 940.
- ↑ Tadeusz Wasilewski. W sprawie autentyczności przywileju Zygmunta Augusta dla Tyszkiewiczów (1569). „Studia Źródłoznawcze”. 8, s. 149-151, 1963. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0081-7147. [dostęp 2023-08-24].