Ulica Barska w Warszawie
Ulica Barska – ulica w dzielnicy Ochota w Warszawie
| Ochota | |||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Barska, widok w kierunku ul. Szczęśliwickiej | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
660 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Nowo-Czysta | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
 52°13′08,2″N 20°58′39,8″E/52,218944 20,977722
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Biegnie od placu Narutowicza do ul. Szczęśliwickiej, z której jezdnią jednak się nie łączy. Jest to ulica jednojezdniowa, a na znacznej długości jednokierunkowa.
Historia edytuj
Ulica została wytyczona ok. 1900 na gruntach wsi Czyste na odcinku od ul. Kaliskiej do ul. Szczęśliwickiej, a wydłużona o odcinek w stronę placu Narutowicza przed rokiem 1928.
Pierwotnie większa część ulicy należała do kolonii Czyste, mniejsze odcinki do kolonii Romanówka, Flora, Pytlasówka powstałych na początku XX wieku. Pierwotna zabudowa z racji bliskości terenów fortecznych składała się głównie z jednopiętrowych i parterowych kamieniczek. Zakaz wznoszenia wyższych budynków uchylono w 1909 roku, co zaowocowało powstaniem wyższych budynków.
Wraz z najbliższą okolicą przyłączona do Warszawy w 1916. Początkowo nazywana była ulicą Nowo-Czystą[2]. Nazwę ulica Barska nadano oficjalnie w 1919[3]. Pochodzi od miasta Bar na Podolu – ważnej twierdzy w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów i miejsca zawiązania konfederacji barskiej.
Przed II wojną światową ulica ta na odcinku do Kaliskiej miała charakter spółdzielczo-inteligencki, za Kaliską zaś proletariacko-fabryczny. Około 1930 r. pod numerem 28/30 wzniesiono budynek fabryki czekolady firmy Plutos[4].
10 lutego 1944 przed murem ogrodu księży orionistów Niemcy w odwecie za udany zamach na Franza Kutscherę przeprowadzili uliczną egzekucję zakładników. Ofiary tej zbrodni upamiętnia pamiątkowa tablica projektu Karola Tchorka. Znajdujący się na niej napis informuje o rozstrzelaniu w tym miejscu 140 Polaków. W rzeczywistości nie wiadomo, ilu dokładnie Polaków zostało straconych w tym miejscu, gdyż tego dnia zbiorowe egzekucje miały także miejsce przy ul. Wolskiej 79/81 oraz w ruinach getta (liczba podana na tablicy została zaczerpnięta z niemieckiego obwieszczenia)[5].
W sierpniu 1944 w pierwszych dniach powstania warszawskiego ulicę opanowali powstańcy por. Andrzeja Chyczewskiego ps. Gustawa. 4 sierpnia dotarły tu oddziały RONA, a otoczeni powstańcy walczyli do 10 sierpnia. W nocy z 10/11 sierpnia 90 powstańców z reduty barskiej przebiło się przez okrążenie do Lasów Chojnowskich. W czasie tego oblężenia ulica została zniszczona i splądrowana przez rosyjskich kolaborantów brigadeführera SS Bronisława Kaminskiego.
Mimo zniszczeń które dotknęły zabudowę w roku 1944 przy ulicy przetrwało kilka domów spółdzielczych z okresu międzywojennego oraz zaprojektowany przez Oskara Sosnowskiego Dom Izb Rzemieślniczych świętego Antoniego Padewskiego, który otrzymał formy historyzującego modernizmu.
Ważniejsze obiekty edytuj
- Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy im. ks. Franciszka Toporskiego (nr 4)
- Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej św. Anny (nr 16/20)
- Państwowa Inspekcja Pracy (d. fabryka czekolady Plutos, nr 28/30)
- XLVIII Liceum Ogólnokształcące im. Edwarda Dembowskiego (nr 32)
Przypisy edytuj
- ↑ Mapa Warszawy [online], Urząd m.st. Warszawy [dostęp 2020-11-27].
- ↑ Spis ulic przemianowanych m.st. Warszawy. „Dziennik Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy”. nr 60, s. 6-12, 5 lipca 1921.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 264. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Michał Krasucki, Warszawskie dziedzictwo postindustrialne, Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 48, ISBN 978-83-931723-5-1 [dostęp 2024-01-16].
- ↑ Regina Domańska: Pawiak – więzienie Gestapo. Kronika lat 1939–1944. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978, s. 419.
- ↑ Ewa Klekot (red.): Dane warszawskie. Warszawa: Muzeum Warszawy, s. Tab. Pierwsze razy. ISBN 978-83-65777-55-3.
Linki zewnętrzne edytuj
- Barska, Jerzy S. Majewski, gazeta.pl, dostęp [24.02.2008]