Ulica Piotrowicka w Katowicach

ulica w Katowicach

Ulica Piotrowicka w Katowicach (niem. Petrowitzer Straße[3] / Teil Rubergstraße[4]) − jedna z dróg w katowickej dzielnicy Ligota-Panewniki i głównych ulic Ligoty. Swoją nazwę wzięła od części Katowic − Piotrowic. Posiada południkowy przebieg.

ulica Piotrowicka
Ligota-Panewniki
Ilustracja
Fragment ulicy Piotrowickiej (2022)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

1525 m[1]

Przebieg
ul. Ligocka
0m linia kolejowa 139
50m ul. Stanisława Hadyny
200m ul. ks. bpa Tadeusza Szurmana[2]
250m ul. Książęca
420m rzeka Kłodnica
490m ul. ojca Karola Bika
światła 540m ul. Franciszkańska
665m ul. ks. bpa Teofila Bromboszcza
światła 750m ul. Panewnicka
885m ul. Mazurska
980m ul. Kaszubska
światła 1065m ↖ ul. Mazowiecka
↙ ul. Poleska
→ ul. Słupska
1160m ul. Huculska
1240m ul. Małopolska
1280m ul. Kołobrzeska
1325m ul. Śląska
1360m ul. Zadole
1430m ul. Harcerska
1495m ← ul. Bieszczadzka
→ ul. Komandorska
1525m rzeka Ślepiotka
ul. Armii Krajowej
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Piotrowicka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Piotrowicka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Piotrowicka”
Ziemia50°13′30,2″N 18°58′11,5″E/50,225063 18,969849

Historia edytuj

 
Znak na wiadukcie kolejowym − koniec ul. Ligockiej i początek ul. Piotrowickiej
 
Wiadukt kolejowy − koniec ul. Ligockiej i początek ul. Piotrowickiej
 
Osiedle Książęce
 
Widok ulicy w kierunku południowym

Droga została uwzględniona na mapie Pruskiego Sztabu Generalnego z 1827[5]. Ulica do 1922 roku nosiła nazwę Petrowitzer Straße, a w latach 1939−1945 Teil Rubergstraße[4] (część północna) i Petrowitzer Straße (część południowa)[6]. Przed I wojną światową rozpoczęła przy niej działalność fabryka farb, produkująca kwas solny (istniała do lat sześćdziesiątych XX wieku). Na rogu dzisiejszych ul. Piotrowickiej i ul. Książęcej (obecnie ul. Piotrowicka 83) gmina Ligota wybudowała ratusz gminny − urząd funkcjonował w nim do 1924, później swoją siedzibę miał tu komisariat policji[7]. Dnia 4 września 1939 polscy saperzy wysadzili most nad Kłodnicą przy ul. Piotrowickiej. W latach pięćdziesiątych w rejonie ul. Piotrowickiej, Zielonogórskiej i Kołobrzeskiej wzniesiono osiedle mieszkaniowe. Do 1960 odcinek drogi między ulicą Panewnicką a ulicą Kredytową nosił imię Teofila Bromboszczabiskupa katowickiego, urodzonego w Ligocie[8]. Rejon ulicy Piotrowickiej i ulicy Panewnickiej to dawne, silnie przekształcone skrzyżowanie z lokalnymi ośrodkami usługowymi[9]. Uchwałą Rady Miasta Katowic z dnia 26 kwietnia 2010 plac, położony u zbiegu ul. Piotrowickiej i ul. Panewnickiej, otrzymał nazwę skwer Bolesława Szabelskiego[10].

Infrastruktura edytuj

Droga jest ulicą klasy zbiorczej, pod nią znajduje się sieć wodociągowa Ø 150 mm oraz kanał zbiorczy Ø 800 mm, odprowadzający ścieki[11][12]. Ulicą na całej swojej długości kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[13].

Według badań Urzędu Miasta Katowice z 2007 na osiedlu pomiędzy ulicami Zielonogórską, Panewnicką i Piotrowicką udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu wynosi 20%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) − 0,80 WIZ, średnia ważona liczby kondygnacji − 4; na osiedlu pomiędzy ulicami Piotrowicką, Wileńską, Śląską i Poleską udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu wynosi 27%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) − 0,55 WIZ, średnia ważona liczby kondygnacji − 2,04[9].

Obiekty i instytucje edytuj

Przy ulicy Piotrowickiej znajdują się następujące obiekty o wartości historycznej[11]:

  • willa w ogrodzie (ul. Piotrowicka 17), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[14];
  • domy mieszkalne wielorodzinne (ul. Piotrowicka 19), wybudowane w latach czterdziestych XX wieku[14];
  • fragment socrealistycznej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (ul. Piotrowicka 22, 24, 26, 26abcd, 28, 30, 30abcd, 32, 34, 36, 38, 40, 42, 44, 46, 46abc, 48, 50, 50abc); pochodzący z lat pięćdziesiątych XX wieku oraz wcześniejszej; objęty ochroną konserwatorską[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, geometria dachu i jego historyczne pokrycie, cechy stylowe i detale architektoniczne, wielkość i rozmieszczenie otworów, podział i rytm okien;
  • fragment zespołu zabudowy kolonii urzędniczej − dom mieszkalny (ul. Piotrowicka 37); wzniesiony w latach czterdziestych XX wieku, w stylu socrealistycznym[14]; objęty ochroną konserwatorską[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, cechy stylowe i detale architektoniczne, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, ich podziały oraz płaski dach;
  • zabytkowy budynek mieszkalny − kamienica w ogrodzie (ul. Piotrowicka 58/60), wzniesiona w stylu funkcjonalizmu w dwudziestoleciu międzywojennym[14]; objęta ochroną konserwatorską[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, zróżnicowana wysokość budynku, płaski dach, cechy stylowe i detale architektoniczne, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, kształt i podziały stolarki okiennej i drzwiowej, proste formy balustrad i ogrodzeń oraz starodrzew w ogrodach;
  • zabytkowe budynki mieszkalne z początku XX wieku − modernistyczna willa w ogrodzie (ul. Piotrowicka 61) i dom mieszkalny (ul. Piotrowicka 63); objęte ochroną konserwatorską[14], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, geometria dachu, cechy stylowe i detale architektoniczne, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, kształt i podziały stolarki okiennej i drzwiowej oraz starodrzew w ogrodach;
  • zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna (ul. Piotrowicka 62, 64, 66), obiekty wzniesiono w latach pięćdziesiątych XX wieku w stylu socrealistycznym[14];
  • zabytkowy budynek mieszkalny (ul. Piotrowicka 73)[12], wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku, posiada kamienny detal[14];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Piotrowicka 79)[12], pochodząca z przełomu XIX i XX wieku[14];
  • budynek dawnego ratusza (ul. Piotrowicka 83), wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku[14]; obiekt posiada mansardowy dach wielospadowy, murowaną balustradę i podcienia z kolumnami oraz dwa półkoliste ryzality, przykryte półkolistymi kopułami[12];
  • budynek za dawnym ratuszem (ul. Piotrowicka 83a)[12];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Piotrowicka 88), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[14];
  • kamienica mieszkalna − dawny zajazd, później kino (ul. Piotrowicka 90); wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego, pod koniec XIX wieku[14];
  • kamienica mieszkalna (ul. Piotrowicka 99d), wybudowana w pierwszej ćwierci XX wieku[14];
  • kamienica mieszkalna (ul. Piotrowicka 100), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku[14];
  • dom pracowników kolei (ul. Piotrowicka 117a), wybudowany w dwudziestoleciu międzywojennym[14];
  • kamienica mieszkalna dla pracowników kolei (ul. Piotrowicka 118), wzniesiona w dwudziestoleciu międzywojennym[14].

Pod numerem 89 istnieje historyczny zespół budynków Energomontażu-Południe; nie jest objęty ochroną ze względu na utratę cech zabytkowych wskutek przeróbek[15].

Przy ulicy Piotrowickiej swoją siedzibę mają[16]: przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, biura rachunkowe, Instytut Informatyki Śledczej, niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, wspólnoty mieszkaniowe.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Urząd Miasta Katowice: Szczegółowe działania jednostek organizacyjnych miasta Katowice oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  2. UCHWAŁA NR L/1018/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie nadania ulicy położonej na terenie miasta Katowice nazwy "Biskupa Tadeusza Szurmana" bip.katowice.eu (pol.) [dostęp 2017-12-30]
  3. Andrzej Złoty: Ligota, Murcki... i inne szkice historyczne. Katowice: Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego, 2008, s. 40. ISBN 978-83-7593-014-6.
  4. a b Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)]. (niem.).
  5. Andrzej Złoty: Ligota, Murcki... i inne szkice historyczne. Katowice: Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego, 2008, s. 26, 27. ISBN 978-83-7593-014-6.
  6. Mapa Ligoty z czasów II wojny światowej www.ligota.info [dostęp 2011-07-18]
  7. Lech Szaraniec o historii katowickiej Ligoty. Cz. 1 (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-07-18]
  8. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 145, 146, 150. ISBN 83-905115-0-9.
  9. a b Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  10. Urząd Miasta Katowice: Uchwała nr LVII/1173/10 Rady Miasta Katowice z dnia 26 kwietnia 2010 r. w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice "Skwer Bolesława Szabelskiego". www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  11. a b Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze fragmentu terenu górniczego Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. KWK "Wujek", obejmującego obszar położony w rejonie ulic: Panewnickiej - Piotrowickiej w dzielnicy Ligota w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  12. a b c d e Urząd Miasta Katowice: UCHWAŁA NR X/152/11 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie uchwalenia: miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru położonego w rejonie ulicy Kijowskiej, Książęcej i Ligockiej w Katowicach.. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  13. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).
  14. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  15. Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-07-18]
  16. Spis firm na ulicy Piotrowicka w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-18)]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.