Unin (województwo zachodniopomorskie)
Unin (niem. Tonnin) – wieś w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin, położona nad cieśniną Dziwną.
| wieś | |
 Droga przez wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
343 |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
72-518[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZKA |
| SIMC |
0786093 |
Położenie na mapie gminy Wolin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego  | |
 53°53′37″N 14°37′51″E/53,893611 14,630833[1]
| |
W Uninie urodził się Ernst von Hoeppner, generał kawalerii i pierwszy dowódca lotnictwa wojskowego Cesarstwa Niemieckiego podczas I wojny światowej[3].
Położenie
edytujMiejscowość jest położona na wyspie Wolin, nad cieśniną Dziwną, ok. 0,8 km na północny wschód od Unińskiego Wzgórza, między miastem Wolin i Międzywodziem. Do Wolina z Unina jest 6 km, natomiast do Międzywodzia 14.
Historia
edytujWieś Unin ma swoje początki w XIII wieku[3]. Pierwszy raz została wzmiankowana w roku 1288. W dokumentach historycznych występuje pod nazwami Unin lub Onyn. Początkowo była lennem rodu von Osten, którego przedstawicielem był Ulrich von der Osten[4]. Wdowa po nim posiadała wieś jeszcze w 1337 roku, a w tym samym roku majątek przejął jej zięć, Conrad von Vemern[4]. Ród von Vemern władał wsią do 1474 roku kiedy przeszła w ręce Jaspara von Apenburg[3][4]. W 1756 roku dobra należały do Erdmanna Jochena von Apenburg[4], a w 1770 roku przejął je jego siostrzeniec, kapitan Friedrich Eugen Erdmann baron von Hiller-Gärtringen[4]. Ród Apenburg posiadał wieś do połowy XVIII wieku, po czym majątek został sprzedany rodzinie Hillerów[3]. W 1791 roku sprzedany został kapitanowi Ernstowi Christophowi Friedrichowi von Netzow[4] lub Neet[3]. W 1818 roku posiadłość zakupił Friedrich Venzmer, który ożenił się w 1823 roku z Base Dorotheą Kressmann[4]. W 1821 roku Unin stał się wsią dworską[3]. W 1847 roku dobra nabył von Lüderitz za 102000 talarów[4], a w 1852 roku właścicielem został sędzia miejski Kropf[4]. Od 1859 roku właścicielem był major Hoeppner[4], a od 1892 majorowa von Hoeppner[3]. Po 1907 roku wieś prawdopodobnie przeszła w ręce ostatnich właścicieli rodziny Steifensand[4], która posiadała ją do 1945 roku[4]. W 1910 roku majątek obejmował 433 ha, a w 1928 roku 432 ha należały do Günthera Steifensanda[4]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Po 1945 roku majątek przejął skarb państwa i od 1945 do 1992 roku funkcjonowało tam PGR - Zakład Rolny Unin. Obecnie wieś pełni funkcję ośrodka turystycznego[4].
Edukacja
edytujDzieci z Unina uczęszczają do szkoły podstawowej w Wolinie. Starsza młodzież również uczy się w Wolinie.
Zabytki
edytujWe wsi znajduje się dwór oraz stare zabudowania gospodarcze o numerach: A, 1, 4, 5, 7 oraz obiekty folwarczne: dom, stajnia, obora i powozownia. Dwór wzniesiony został w pierwszej połowie XIX wieku w stylu neoklasycystycznym, został rozbudowany w drugiej połowie XIX wieku oraz przebudowany i ponownie rozbudowany na początku XX wieku[4]. Zespół folwarczny z budynkami gospodarczymi z XIX wieku znajdują się bezpośrednio przy drodze[4]. Z tyłu dworu zachowały się pozostałości zabytkowego parku krajobrazowego o powierzchni 2,0 ha z dębami, bukami i grabami. Po II wojnie światowej majątek przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne, które obecnie wraz z zabudowaniami jest w rękach prywatnych[3].
W miejscowości przy drodze na cmentarz znajduje się jesion – pomnik przyrody. Do zabytków przyrody należy też aleja lipowo-klonowa pomiędzy Uninem a Kodrąbem, oraz aleja lipowa między Uninem a Darzowicami. Do strefy K ochrony krajobrazu należy cmentarz w miejscowości[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142978
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1326 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g h Marian Klasik, Zamki, pałace i dworki. Przewodnik po kulturowym dziedzictwie gmin: Golczewo, Świerzno i Wolin, Lokalna Grupa Działania "Partnerstwo w rozwoju", 2011 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p n, Unin /Alt Tonnin/ | zamki, pałace, dworki [online], 6 sierpnia 2012 [dostęp 2024-06-25] (pol.).
- ↑ Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Wolin - BIP Urząd Miejski w Wolinie [online], web.archive.org, 1 października 2020 [dostęp 2022-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01].