Władysław Walecki
Władysław Walecki ps. „Władysław Iżykiewicz” (ur. 27 maja 1895 w Kamieńcu Podolskim, zm. 20 –22 kwietnia 1940 w Katyniu) – major kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, artysta malarz.
Życiorys edytuj
Urodził się 27 maja 1895 w Warszawie, w rodzinie Józefa i Anieli z Iżykiewiczów[1][2][3].
Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Wojciecha Kossaka. W czasie studiów należał do Związku Strzeleckiego. Nosił pseudonim „Wallenrod”. Należał do kompanii Tadeusza Furgalskiego ps. „Wyrwa”[4].
9 września 1914 wstąpił do Legionów Polskich[4]. Początkowo został przydzielony do Biura Werbunkowego na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, a 15 marca 1915 do 2. kompanii 4 pułku piechoty[4]. 1 maja został przeniesiony do 2 szwadronu kawalerii[4][5], a 27 października 1915 do 1. szwadronu 1 pułku ułanów[4].
23 lipca 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie[4]. 15 października 1917 został zwolniony z obozu i podjął studia na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych[4].
3 maja 1926 prezydent RP nadał mu stopień rotmistrza ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 i 30. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[6]. 13 grudnia 1928 został przeniesiony do 26 pułku ułanów w Baranowiczach z równoczesnym przeniesieniem służbowym na stanowisko dowódcy 9 szwadronu pionierów[7][8]. 4 lutego 1934 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1934 stopień majora w korpusie oficerów kawalerii i 8. lokatą[9]. W kwietniu 1934 został przeniesiony do 27 pułku ułanów w Nieświeżu na stanowisko kwatermistrza[10]. W 1938 zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „II zastępca dowódcy pułku” [11]. Na początku sierpnia 1939 został odkomenderowany do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[7].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli (prawdopodobnie 19 września we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie występował jako parlamentariusz)[7]. Przebywał w obozie w Kozielsku. Między 19 a 21 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[12]. Między 20 a 22 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[12]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
12 listopada 1918 ożenił się z Jadwigą Kożuchowską[7] (zm. 1943)[14]. Z pierwszego małżeństwa miał córkę˛ Helenę i syna Wojciecha, a z drugiego syna Andrzeja[7]. Symboliczny grób Władysława Walickiego i jego żony Jadwigi znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[14]. Córka Helena (zm. 2011) była żoną Wiesława Opałka (1920-1980), reżysera[14].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[15][16]
- Krzyż Walecznych[17][18]
- Złoty Krzyż Zasługi[7][19]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[7]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[7]
- łotewski Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej[7]
Był przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari[20].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 666.
- ↑ Kiński 1994 ↓, s. 375, tu podano, że urodził się 24 czerwca 1895.
- ↑ Żołnierze Niepodległości ↓, tu podano, że urodził się 27 czerwca 1895 w Warszawie..
- ↑ a b c d e f g Kiński 1994 ↓, s. 375.
- ↑ Żołnierze Niepodległości ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 130.
- ↑ a b c d e f g h i j Kiński 1994 ↓, s. 376.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929, s. 13.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 5 lutego 1934, s. 72.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 160.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 709.
- ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 202.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER KOŻUCHOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-06-11].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-11]..
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 130.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-11]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-11]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-11]..
Bibliografia edytuj
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных - узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Jan Kiński. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (143), 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne edytuj
- Żołnierze Niepodległości : Walecki Władysław, ps. „Władysław Iżykiewicz”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-06-11].