Włośnianka musztardowa
Włośnianka musztardowa (Hebeloma sinapizans (Paulet) Gillet) – gatunek grzybów należący do rodziny Hymenogastraceae[1].
 Młode okazy włośnianki musztardowej | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
włośnianka musztardowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Hebeloma sinapizans (Paulet) Gillet Hyménomycètes (Alençon): 527 (1876) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1793 r. Jean-Jacques Paulet nadając mu nazwę Hypophyllum sinapizans. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1876 r. Claude-Casimir Gillet[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus elatus Batsch 1789
- Agaricus sinapizans (Paulet) Fr. 1838
- Hebeloma elatum (Batsch) Sacc.1887
- Hebeloma sinapizans (Paulet) Sacc. 1887
- Hebelomatis elatum (Batsch) Locq., Fl. Mycol. 1979
- Hypophyllum sinapizans Paulet 1793
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r[3].
Morfologia edytuj
Średnica 4–12 cm. U młodych okazów wypukły z podwiniętym brzegiem, później płaski, u starszych szeroko rozpostarty, dość często z niewielkim, tępym garbem. Powierzchnia kapelusza śliska i gładka, u młodych okazów na brzegach białokremowa, w środku rdzawożółta, u starszych ciemnieje do koloru czerwonoochrowego lub brudnobrązowego[4].
Gęste, wolne lub wąsko przyrośnięte. Początkowo mają białawy lub kremowy kolor, z czasem ciemnieją przyjmując kolor kawy z mlekiem, w końcu stają się cynamonowobrązowe[4].
Wysokość 4–10 cm, grubość 1–2 cm, cylindryczny, włóknisty z bulwkowato rozszerzoną podstawą (czasami korzeniasty). W górnej części pokryty jest białawymi łuseczkami, które z czasem ciemnieją do brązowego koloru, w dolnej jest ciemniejszy[4].
Białawy, twardy, gruby, nie zmieniający barwy po uciśnięciu. U młodych okazów jest miękki, u starszych twardy. Ma gorzki smak i zapach podobny do rzodkwi[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Jest szeroko rozprzestrzeniona w Europie oraz wschodniej części Ameryki Północnej. Podano także jej stanowiska w Argentynie i Maroku[5]. W Europie Środkowej jest częsta[6]. W Polsce również jest pospolita[7]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano 5 stanowisk na terenie Polski[3].
Występuje w lasach liściastych, głównie pod bukami. Często można ją spotkać także w parkach i ogrodach. Rośnie głównie na glebach o odczynie zasadowym. Czasami jej owocniki tworzą duże „czarcie kręgi” o średnicy kilkunastu metrów[6].
Znaczenie edytuj
Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb trujący[6]. Żyje w symbiozie z niektórymi gatunkami drzew (grzyb mikoryzowy). rośnie głównie pod bukami, rzadko pod lipami, szczególnie chętnie na glebach wapiennych. Owocniki pojawiają się od czerwca do października[3].
Gatunki podobne edytuj
Istnieje wiele podobnie ubarwionych gatunków włośnianek. Ich prawidłowe oznaczenie bez użycia mikroskopu i znajomości cech mikroskopowej budowy anatomicznej jest trudne[6]. Bardzo podobna jest np. włośnianka wrzecionowatozarodnikowa (Hebeloma laterinum)[4]. Również pospolita włośnianka rosista (Hebeloma crustuliniforme) jest mniejsza i często na jej blaszkach i górnej części trzonu występują krople mleczka, lub plamki po jego zaschnięciu[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-11-08]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ a b c d Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ a b Na grzyby. Włośnianka musztardowa. [dostęp 2016-01-25].