Jaskier rzeczny
Jaskier rzeczny, włosienicznik rzeczny[5] (Ranunculus fluitans Lam.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Występuje w Europie[6]. W Polsce rośnie głównie w zachodniej części kraju[7].
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
jaskier rzeczny | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Ranunculus fluitans Lam. Fl. Franç. 3: 184 (1779)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Morfologia edytuj
- Łodyga
- Długa (do 6 m[8]), unosząca się w wodzie, z długimi międzywęźlami.
- Liście
- Liście podwodne pocięte nitkowato, podługowate, rozwidlone, bezogonkowe, o równoległych odcinkach, dłuższe od międzywęźli, trójsieczne u nasady, następnie kilkukrotnie dwudzielne, długości 7–16 cm; po wyjęciu z wody skupiają się pędzelkowato.
- Kwiaty
- Płatki korony białe, dwa razy dłuższe od działek kielicha. Pręciki krótsze od słupków. Dno kwiatowe nagie. Słupki nagie[9].
Biologia i ekologia edytuj
Bylina, hydrofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Na niektórych stanowiskach rośliny rozmnażają się tylko wegetatywnie, nie wykształcają owocków[8]. Rośnie w wodach szybko płynących rzek i strumieni. Gatunek charakterystyczny związku Ranunculion fluitantis[10].
Systematyka i zmienność edytuj
Gatunek klasyfikowany w nowszych ujęciach systematycznych do rodzaju jaskier Ranunculus z nazwą naukową Ranunculus fluitans Lam.[2] W starszym ujęciu, dla którego utrwaliła się nazwa polska włosienicznik rzeczny, zaliczany był do rodzaju włosienicznik Batrachium z nazwą naukową Batrachium fluitans Wimm.[5]
Zagrożenia i ochrona edytuj
Od 2014 roku roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową[11]. W latach 2004–2014 gatunek podlegał ochronie ścisłej[12]. Źródłem zagrożenia jest zanieczyszczenie wód[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-01-26] (ang.).
- ↑ Ranunculus fluitans Lam.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-02].
- ↑ Ranunculus fluitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 145, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Mapa rozmieszczenia gatunku. [w:] Den virtuella floran [on-line]. [dostęp 2014-01-26].
- ↑ Adam Zając, Maria Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
- ↑ a b c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 86, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.
- ↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
- ↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
