Walenty Wesołowski

polski inżynier rolnik, pedagog i wojskowy

Walenty Wesołowski (ur. 7 stycznia 1895 w Krasnem, zm. 15 października 1978) – polski inżynier rolnik, wieloletni nauczyciel Szkoły Rolniczej w Czernichowie, żołnierz Legionów Polskich, porucznik artylerii Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, powstaniec śląski, członek ZWZ-AK, więzień sowieckich łagrów. Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Walenty Wesołowski
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1895
Krasne

Data śmierci

15 października 1978

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Śląski Krzyż Powstańczy Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie

Życiorys

edytuj

Walenty Wesołowski był jednym z pięciorga dzieci małorolnej rodziny chłopskiej z podrzeszowskiego Krasnego. Ukończył szkołę ludową w rodzinnej wsi oraz gimnazjum klasyczne w Rzeszowie. Należał do Związku Strzeleckiego. W sierpniu 1914 roku wstąpił do formujących się Legionów Polskich, był żołnierzem 1 pułku piechoty w składzie I Brygady. Ranny w listopadzie, został ewakuowany z Krakowa do szpitala w Wiedniu, po wyleczeniu przechodził okres rekonwalescencji w Pradze. Do służby liniowej powrócił w maju 1915 roku. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej i skierowany do szkoły artylerii w Pozsony. Po jej ukończeniu walczył do października 1918 roku na froncie włoskim. Wcześniej, w trakcie urlopu złożył egzamin dojrzałości i od roku akademickiego 1917/1918 został słuchaczem Studium Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Powróciwszy do kraju zgłosił się jako ochotnik do formującego się Wojska Polskiego. Brał udział w działaniach wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, awansując w lutym 1919 roku do stopnia podporucznika, a we wrześniu 1920 porucznika artylerii. Urlopowany z wojska 20 listopada 1920 roku, wziął udział w walkach III powstania śląskiego.

Egzamin dyplomowy na Uniwersytecie Jagiellońskim złożył 7 lipca 1923 roku, uzyskując tytuł inżyniera. Od 1924 roku pracował jako inspektor w Małopolskim Towarzystwie Rolniczym, następnie jako nauczyciel w Ludowej Szkole Rolniczej w Wacyniu, Państwowej Szkole Rolniczej w Suchodole oraz Państwowej Szkole Rolniczej w Białokrynicy na Wołyniu. Od 1931 roku został nauczycielem hodowli zwierząt w Państwowej Średniej Szkole Rolniczej w Czernichowie. Był jednocześnie kierownikiem hodowli szkolnego stada bydła rasy czerwonej. Po agresji niemieckiej we wrześniu 1939 roku uczestniczył w ewakuacji zwierząt w rejon Szczebrzeszyna, gdzie zdeponował je u miejscowych rolników, a w 1940 roku sprowadził na powrót do szkolnej obory.

Do 1941 roku zarządzał gospodarstwem nieczynnej szkoły, a po zgodzie Niemców na jej uruchomienie pozostał w niej jako nauczyciel. Jednocześnie zaangażował się w działalność konspiracyjną, jako dowódca miejscowej kompanii Armii Krajowej „Pług”, pod pseudonimem „Dołega”. Utworzył w Czernichowie, w ramach placówki „Pardwa”, szkołę podoficerską i podchorążych AK oraz ośrodek tajnego nauczania. Uczestniczył w pracach miejscowej delegatury Rady Głównej Opiekuńczej. Aby uchronić szkolne stado bydła przed rozproszeniem, współorganizował sprzedaż rodowodowych cieląt okolicznym rolnikom, z zastrzeżeniem ich wykupienia po zakończeniu wojny, co w efekcie pozwoliło odbudować stado po wywiezieniu go przez Niemców na teren Czech.

Po przejściu frontu, został 24 stycznia 1945 roku aresztowany i osadzony w więzieniu NKWD w Krakowie, a następnie wywieziony do łagrów na Donbasie. Pracował tam niewolniczo do jesieni 1947 roku. Po powrocie do kraju został przywrócony do pracy w szkole w Czernichowie. Na emeryturę przeszedł w 1969 roku, nadal pozostając nauczycielem na niepełnym etacie. Przez uczniów był popularnie nazywany „Walkiem”.

Zmarł 15 października 1978 roku.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Franciszek Kapusta: Walenty Wesołowski – senior oświaty rolniczej. „Wieś i Doradztwo”. 1 (57)/2009. ISSN 1234-5725.