Wan (jezioro)
Wan (tur. Van Gölü; orm. Վանա լիճ, Wana licz; kurd. Gola Wanê) – bezodpływowe, słone jezioro leżące na Wyżynie Armeńskiej, największe i najgłębsze w Turcji. Jest największym na świecie jeziorem sodowym, silnie zasadowym (pH 9,8)[2]. Soda i inne sole pozyskiwane są przez odparowanie wody. W wodach żyje jeden gatunek ryb – zagrożony wyginięciem[2] endemiczny Chalcalburnus tarichi z rodziny karpiowatych odbywający wędrówki na tarło do słodkowodnych dopływów. Na dnie odkryto największe znane stromatolity – wapienne kolumny o wysokości 40 m utworzone przez sinice[3].
![]() Jezioro Wan widziane z orbity okołoziemskiej | |
Położenie | |
Państwo | |
---|---|
Wysokość lustra |
1640 m n.p.m. |
Morfometria | |
Powierzchnia |
3755 km² |
Wymiary • max długość • max szerokość |
|
Głębokość • średnia • maksymalna |
|
Objętość |
607 km³ |
Hydrologia | |
Zasolenie |
19,1‰ |
Rzeki zasilające | |
Rzeki wypływające |
bezodpływowe |
Rodzaj jeziora |
endoreiczne |
Położenie na mapie Turcji ![]() | |
![]() | |
![]() Jezioro i okoliczne miejscowości |
Odpływ w kierunku zachodnim został zablokowany przez wulkan Nemrut. Jako jezioro bezodpływowe ma zmienny poziom wód. 18 tys. lat temu poziom wody był wyższy o 72 m, a 9,5 tys. lat temu o 300 m niższy[1].
Do Wanu wpływają rzeki: Bendimahi, Zilan, Karasu, Micinger. Na jeziorze są liczne wyspy, największymi są: Gadir, Carpanak, Ahtamar, Atrek.
Na położonej w południowej części jeziora wyspie Ahtamar stoi ormiański kościół z X wieku.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b E.T. Degens i inni, A geological study of lake van, Eastern Turkey, „Geologische Rundschau”, 73 (2), 1984, s. 701–734, DOI: 10.1007/BF01824978 .
- ↑ a b M. Sari , Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highly alkaline Lake Van, Turkey, „Environmental Biology of Fishes”, 81 (1), 2008, s. 21–23, DOI: 10.1007/s10641-006-9154-9 .
- ↑ S. Kempe i inni, Largest known microbialites discovered in Lake Van, Turkey, „Nature”, 349, 1991, s. 605–608, DOI: 10.1038/349605a0 .