Wielkolot

rodzaj gryzoni

Wielkolot[5] (Petaurista) – rodzaj ssaków z podrodziny wiewiórek (Sciurinae) w obrębie rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae).

Wielkolot
Petaurista
Link, 1795[1]
Ilustracja
Wielkolot rdzawy (P. petaurista)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

wiewiórkokształtne

Rodzina

wiewiórkowate

Podrodzina

wiewiórki

Plemię

polatuchy

Rodzaj

wielkolot

Typ nomenklatoryczny

Sciurus petaurista Pallas, 1766

Synonimy
Gatunki

21 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji[6][7][8].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 270–610 mm, długość ogona 280–770 mm; masa ciała 0,49–3 kg[7][9].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1795 roku niemiecki przyrodnik Johann Heinrich Friedrich Link w książce swojego autorstwa o tytule Beyträge zur Naturgeschichte[1]. Na gatunek typowy Link wyznaczył (absolutna tautonimia) wielkolota rdzawego (P. petaurista).

Etymologia

edytuj
  • Petaurista (Petauristus): łac. petaurista ‘akrobata, tancerz’, od gr. πεταυριστης petauristēs ‘akrobata’[10].
  • Galeolemur: gr. γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’; rodzaj Lemur Linnaeus, 1758 (lemur)[11]. Rodzaj opisany jako należący do Cynocephalidae na podstawie okazu z Cejlonu, lecz według Thomasa, jako że na Cejlonie nie występują lotokoty musi to być gatunek z rodzaju Petaurista[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Galeopithecus macrourus Temminck, 1836 (nomen dubium).
  • Schoinobates: σχοινοβατης skhoinobatēs ‘tancerz na linie, linoskoczek’[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Pteromys leucogenys Temminck, 1827.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[14][9][6][5]:

Opisano również gatunki wymarłe z plejstocenu Azji:

  1. Wariant pisowni Petaurista Link, 1795.

Przypisy

edytuj
  1. J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. xviii, 498. (łac.).
  2. R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 261. (fr.).
  3. R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 190. (fr.).
  4. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 198–199. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 606–608. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. a b J. Koprowski, E. Goldstein, K. Bennett & C. Pereira: Family Sciuridae (Tree, Flying and Ground Squirrels, Chipmunks, Prairie Dogs and Marmots). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 769–777. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Petaurista. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-23].
  8. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 388–390. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. Palmer 1904 ↓, s. 526.
  10. Palmer 1904 ↓, s. 288.
  11. O. Thomas. The nomenclature of the flying-lemurs. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 1, s. 252, 1908. (ang.). 
  12. Palmer 1904 ↓, s. 624.
  13. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-07-22]. (ang.).
  14. Z.-j. Yang. On the Insectivora, Chiroptera, Rodentia and Primates Other Than Sinanthropus from Locality 1 at Choukoutien. „Paleontologica Sinica”. Series C. 8, s. 44, 1934. (ang.). 
  15. M.P. Tiunov & D.O. Gimranov. The first fossil Petaurista (Mammalia: Sciuridae) from the Russian Far East and its paleogeographic significance. „Palaeoworld”. 29 (1), s. 177, 2020. DOI: 10.1016/j.palwor.2019.05.007. (ang.). 

Bibliografia

edytuj