Wiesław Juszczak
Wiesław Juszczak (ur. 26 czerwca 1932 w Warszawie[1], zm. 18 lutego 2021 tamże[2]) – polski historyk, teoretyk i filozof sztuki, eseista[3]. Specjalizował się w europejskiej sztuce i teorii sztuki XVIII i XIX w., malarstwie polskiego modernizmu, archaicznej greckiej filozofii sztuki, dziejach i teorii ornamentu oraz historii filmu[4].
 Wiesław Juszczak (2002) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 czerwca 1932 |
| Data i miejsce śmierci |
18 lutego 2021 |
| Profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia sztuki, teoria i filozofia sztuki | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1962 – historia sztuki |
| Habilitacja | |
| Profesura |
1987 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytuj_01.jpg)
Urodził się w Warszawie jako syn księgowego Romana i guwernantki w Guzowie Anny z Pokrzywnickich, która po repatriacji z Kijowa w wyniku wojny polsko-bolszewickiej w 1921 dorastała w domu wuja Zygmunta Skrzyńskiego, starosty Puław i jego żony, córki białogwardyjskiego generała rosyjskiego i teozofki. Był wnukiem filologa klasycznego Włodzimierza Pokrzywnickiego (zm. 1917)[1]. Od 1934/1935 mieszkał w Chrzanowie, wcielonym do III Rzeszy podczas okupacji niemieckiej (1939–1945). W 1943 podczas powstania w getcie warszawskim odwiedził dziadka ojczystego w Warszawie[1]. Po małej maturze powrócił z rodzicami w 1948 do Warszawy[1], gdzie złożył egzamin dojrzałości w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie w 1950[1][5].
Ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim w 1955[6][1], pracę magisterską poświęcił tryptykowi bodzentyńskiemu (opublikowana w „Studiach Renesansowych”, t. 3, 1963)[4]. Na przełomie 1956/1957 był krótko redaktorem Państwowego Instytutu Wydawniczego[1]. W 1962 roku doktoryzował się pod kierunkiem Juliusza Starzyńskiego na podstawie pracy o Witoldzie Wojtkiewiczu, której recenzentami byli Kazimierz Wyka i Jan Białostocki[4][1]. W latach 1962–1963 odbył staż naukowy w Courtauld Institute of Art w Londynie[4]. Habilitował się w 1976 roku w Instytucie Sztuki PAN[4].
Od 1961 roku pracownik Instytutu Sztuki PAN, od 1985 Instytutu Historii Sztuki UW, wykładał także na KUL. W 1987 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1992 – zwyczajnego. Wypromował 30 doktorów[4].
Tłumaczył angielskojęzyczną literaturę naukową (Hugh Honour, Linda Nochlin) i piękną (William Blake, Karen Blixen, T.S. Eliot, Tennessee Williams). W 2010 roku otrzymał nagrodę im. Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich, przyznawaną przez polski PEN Club[7]. Jego publikacje ukazywały się na łamach m.in. „Kontekstów”, „Kwartalnika Filmowego”, „Zeszytów Literackich”, „Znaku”[4].
Otrzymał Krzyż Kawalerski (1999)[8] oraz Krzyż Oficerski (2014)[9] Orderu Odrodzenia Polski. W 2012 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[10].
Publikacje
edytuj- Artur Grottger. Pięć cyklów (1957)
- Witold Wojtkiewicz i nowa sztuka (1965, 2000)
- Jan Stanisławski (1972)
- Postimpresjoniści (1972 i wyd. późniejsze)
- Teksty o malarzach. Antologia polskiej krytyki artystycznej 1890–1918 (1976)
- Malarstwo polskie: modernizm (1977, 2004)
- Młody Weiss (1979)
- Fakty i wyobraźnia (1979)
- Zasłona w rajskie ptaki albo o granicach „okresu powieści” (1981, 2004, 2019)
- Fragmenty. Szkice z teorii i filozofii sztuki (1995, 2017)
- Pani na żurawiach, t. 1: Realność bogów (2002)
- Wędrówka do źródeł (2009)
- Pani na żurawiach, t. 2: Archeologia mitu (2010)
- Ekfraza poetycka w antycznej Grecji (2012)
- Poeta i mit (2014)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Wiesław Juszczak (ur. 1932). teatrnn.pl. [dostęp 2020-01-24]. (pol.).
- ↑ Zmarł profesor Wiesław Juszczak, wybitny historyk sztuki, teoretyk i eseista [online], SZUM, 18 lutego 2021 [dostęp 2021-02-18] (pol.).
- ↑ Wiesław Juszczak. terytoria.com.pl. [dostęp 2020-01-24]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g prof. dr hab. Wiesław Juszczak. ihs.uw.edu.pl. [dostęp 2016-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)]. (pol.).
- ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1950. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-11-15].
- ↑ Wiesław Juszczak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-01-20].
- ↑ Wiesław Juszczak laureatem nagrody im. Pruszyńskich. interia.pl, 19 kwietnia 2010. [dostęp 2020-01-24]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1999 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1999 r. nr 31, poz. 486).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 listopada 2014 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2015 r. poz. 58).
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-01-23].