Wilżyna bezbronna (Ononis arvensis L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny bobowatych. Występuje w środkowej i wschodniej Europie (od Norwegii, Danii, Niemiec i Włoch na wschód) oraz w zachodniej i środkowej Azji sięgając po zachodnie Chiny[3]. W Polsce jest gatunkiem rozpowszechnionym na znacznej części niżu i w niższych położeniach górskich, brak go lub jest tylko zawlekany na zachodzie i północnym wschodzie[4].

Wilżyna bezbronna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

wilżyna

Gatunek

wilżyna bezbronna

Nazwa systematyczna
Ononis arvensis L.
Syst. Nat., ed. 10. 2: 1159 (1759)[3]
Synonimy
  • Anonis arvensis (L.) Lam.
  • Bonaga arvensis (L.) Medik.
  • Ononis repens subsp. arvensis (L.) Greuter
  • Ononis spinosa var. arvensis (L.) Fiori
  • Ononis spinosa subsp. arvensis (L.) Greuter & Burdet<refname=powo/>

Morfologia

edytuj
 
Kwiaty
Pokrój
Cała roślina jest owłosiona i gruczołowata. Dorasta do ok. 80 cm.
Łodyga
Wzniesiona lub podnosząca się. Na pędach zwykle brak cierni.
Liście
Z listkami podłużnie eliptycznymi, na wierzchołkach zwykle ostre. W dotyku lepkie. Przylistki jajowate, o długości ok. 1 cm.
Kwiaty
Motylkowe, wyrastające w kątach liści, górne groniasto skupione. Korona kwiatu różowa, łódeczka dzióbkowato zaostrzona. Kielich pokryty długimi włoskami i ogruczolony.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina lub półkrzew o nieprzyjemnym zapachu. Rośnie na łąkach, miedzach i przydrożach. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty przystosowane są do zapylania przez pszczoły samotnice, zbierające pyłek na brzuszną stronę odwłoka.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
  3. a b Ononis arvensis L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-29].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 381, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.

Bibliografia

edytuj
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.