Wiwisekcja (łac. vivus ‘żywy’, sectio ‘rozcięcie’) – zabieg operacyjny wykonywany na żywym zwierzęciu w celach badawczych[1]. Wiwisekcja jest przedmiotem protestów obrońców praw zwierząt, którzy wskazują na znaczenie różnic międzygatunkowych oraz postulują zastąpienie jej alternatywnymi metodami badań (np. badaniami na tkankach, symulacjami komputerowymi czy pełnym wykorzystaniem już zdobytych doświadczeń).

Płaz bezogonowy Tomopterna cryptotis poddany wiwisekcji w celach edukacyjnych
Pojazd przeciwników wiwisekcji

Wiwisekcję przeprowadzano także na ludziach. Już w hellenistycznym państwie Lagidów władcy przyzwalali nadwornym medykom (np. Herofilosowi, Erasistratosowi) na przeprowadzanie sekcji zwłok, a także wiwisekcji na skazańcach i niewolnikach[2]. Praktyki te pozwoliły aleksandryjskim medykom na zdobycie stosunkowo szerokiej i pogłębionej wiedzy anatomicznej. Wiedza ta jednak zanikła wraz z pożarem Biblioteki Aleksandryjskiej oraz upadkiem państw hellenistycznych. Zagadnieniami tymi zainteresowano się na podobną skalę dopiero w XIX wieku. W I połowie XX wieku wiwisekcje przeprowadzali także Japończycy w jednostce 731[3].

Termin wiwisekcja określa także metaforyczne, gruntowne, szczegółowe analizowanie jakiegoś obiektu materii żywej (np. wiwisekcja czyjejś osobowości)[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Słownik wyrazów obcych. Wyd. 25 (poprawione i uzupełnione). Warszawa: PWN, 1991, s. 907. ISBN 83-01-08730-7.
  2. Słownik pisarzy antycznych. Anana Świderkówna (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2001, s. 304. ISBN 83-214-1199-1.
  3. Christopher Hudson, Doctors of Depravity [online], Mail Online, 2 marca 2007 [dostęp 2024-02-03] (ang.).
  4. Słownik wyrazów obcych. Teresa Marcinów (red.). Katowice: Videograf II, 2005, s. 279. ISBN 83-7183-354-7.