Województwo brzeskolitewskie

Województwo brzeskolitewskie[2] (brzeskie litewskie, brześciańskie) – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Województwo brzeskolitewskie
Palatinatus Brestensis
województwo
1566 – 1795
Herb
Herb
Państwo

 I Rzeczpospolita

Prowincja

Litwa

Data powstania

1566

Siedziba wojewody i sejmiku

Brześć Litewski

Wojewoda

zobacz: wojewodowie brzeskolitewscy

Powierzchnia

40 600 km²

Populacja (1790[1])
• liczba ludności


301 188

Podział administracyjny
Liczba powiatów

2

Liczba reprezentantów
Liczba senatorów

2

Położenie na mapie Rzeczypospolitej
Położenie na mapie Polski

     Położenie województwa brzeskolitewskiego na mapie Wielkiego Księstwa Litewskiego

Województwo na mapie Rzeczypospolitej

Województwo brzeskie powstało w 1566 i w jego skład weszły ziemie księstwa turowsko–pińskiego oraz odłączone z województwa podlaskiego ziemia kobryńska, brzeska i kamieniecka. Jego stolicą był Brześć Litewski.

Nazywane także brześciańskim lub brzeskim litewskim dla odróżnienia od województwa brzeskokujawskiego w Koronie, ze stolicą w Brześciu Kujawskim. Na mapach z epoki nazywane wymiennie Polesiem.

Dzieliło się na 2 powiaty:

  • powiat piński, sejmik odbywał się w Pińsku, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Były 2 starostwa grodowe: brzeskie i pińskie. Województwo brzeskolitewskie posiadało w senacie dwóch senatorów większych: wojewodę i kasztelana. Wojewoda zasiadał w senacie po wojewodzie rawskim, zaś kasztelan brzeski po kasztelanie rawskim.

Do dóbr stołowych królewskich należały w tym województwie dwie ekonomie: brzeska z Kobryniem i pińska.

Popis pospolitego ruszenia odbywał się w obu miastach powiatowych.

Herbem województwa brzeskiego była Pogoń w polu czerwonym, rząd koński i rycerzu koloru niebieskiego.

Główne miasta: Biała Radziwiłłowska, Brześć Litewski, Dąbrowica, Kamieniec Litewski, Kobryń, Kodeń, Pińsk, Turów, Wohyń, Wołczyn, Włodawa.

Województwo nowogródzkie i województwo brzeskolitewskie, czyli Polesie, na mapie z 1665

Linki zewnętrzne

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
  2. W języku polskim przymiotnik pochodny od Brześcia Litewskiego brzmi "brzeski", podobnie jak przymiotnik odmiejscowy od Brześcia Kujawskiego, Brzeska czy Brześcia. W Wikipedii oraz w wielu współczesnych publikacjach naukowych używa się przymiotnika "brzeskolitewski" w celu sprecyzowania, jakiego Brześcia dotyczy określenie. Wyraz "brzeskolitewski" należy pisać łącznie bez łącznika, ponieważ jest to przymiotnik złożony z członów nierównorzędnych (por. województwo bialskopodlaskie), mimo popularności (być może pod wpływem XIX-wiecznej historiografii) błędnej pisowni "brzesko-litewski".