Województwo brzeskolitewskie
Województwo brzeskolitewskie[2] (brzeskie litewskie, brześciańskie) – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego.
| ||||
| 1566 – 1795 | ||||
| ||||
| Państwo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Prowincja | ||||
| Data powstania |
1566 | |||
| Siedziba wojewody i sejmiku | ||||
| Wojewoda |
zobacz: wojewodowie brzeskolitewscy | |||
| Powierzchnia |
40 600 km² | |||
| Populacja (1790[1]) • liczba ludności |
| |||
| Podział administracyjny | ||||
| ||||
| Liczba reprezentantów | ||||
| ||||
Położenie na mapie Rzeczypospolitej
| ||||
Położenie województwa brzeskolitewskiego na mapie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Województwo brzeskie powstało w 1566 i w jego skład weszły ziemie księstwa turowsko–pińskiego oraz odłączone z województwa podlaskiego ziemia kobryńska, brzeska i kamieniecka. Jego stolicą był Brześć Litewski.
Nazywane także brześciańskim lub brzeskim litewskim dla odróżnienia od województwa brzeskokujawskiego w Koronie, ze stolicą w Brześciu Kujawskim. Na mapach z epoki nazywane wymiennie Polesiem.
Dzieliło się na 2 powiaty:
- powiat brzeskolitewski, sejmik odbywał się w Brześciu Litewskim, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
- powiat piński, sejmik odbywał się w Pińsku, gdzie wybierano 2 posłów na sejm i 2 deputatów do Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Były 2 starostwa grodowe: brzeskie i pińskie. Województwo brzeskolitewskie posiadało w senacie dwóch senatorów większych: wojewodę i kasztelana. Wojewoda zasiadał w senacie po wojewodzie rawskim, zaś kasztelan brzeski po kasztelanie rawskim.
Do dóbr stołowych królewskich należały w tym województwie dwie ekonomie: brzeska z Kobryniem i pińska.
Popis pospolitego ruszenia odbywał się w obu miastach powiatowych.
Herbem województwa brzeskiego była Pogoń w polu czerwonym, rząd koński i rycerzu koloru niebieskiego.
Główne miasta: Biała Radziwiłłowska, Brześć Litewski, Dąbrowica, Kamieniec Litewski, Kobryń, Kodeń, Pińsk, Turów, Wohyń, Wołczyn, Włodawa.
Linki zewnętrzne
edytuj- Wielkie Księstwo Litewskie. Mapa administracyjna
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
- ↑ W języku polskim przymiotnik pochodny od Brześcia Litewskiego brzmi "brzeski", podobnie jak przymiotnik odmiejscowy od Brześcia Kujawskiego, Brzeska czy Brześcia. W Wikipedii oraz w wielu współczesnych publikacjach naukowych używa się przymiotnika "brzeskolitewski" w celu sprecyzowania, jakiego Brześcia dotyczy określenie. Wyraz "brzeskolitewski" należy pisać łącznie bez łącznika, ponieważ jest to przymiotnik złożony z członów nierównorzędnych (por. województwo bialskopodlaskie), mimo popularności (być może pod wpływem XIX-wiecznej historiografii) błędnej pisowni "brzesko-litewski".