Wolatuszka czarno-biała
Wolatuszka czarno-biała[5] (Pseudochirulus herbertensis) – gatunek ssaka z podrodziny pseudopałanek (Pseudocheirinae) w obrębie rodziny pseudopałankowatych (Pseudocheiridae). Zazwyczaj zamieszkuje lasy deszczowe.
| Pseudochirulus herbertensis | |||
| (Collett, 1884)[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wolatuszka czarno-biała | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1884 roku norweski zoolog Robert Collett nadając mu nazwę Phalangista herbertensis[1]. Miejsce typowe to około 25 km na zachód od Cardwell (w oryginale opisano jako Herbert Vale[1]), północny Queensland, Australia[6][7][8][9]. Okazy typowe (syntypy) to oprawiona skóra z czaszką i niekompletnym szkieletem dorosłego samca (sygnatura NHMO 684) zebrany w listopadzie 1882 roku przez norweskiego przyrodnika Carla Lumholtza oraz oprawiona skóra wraz z czaszką dorosłej samicy (sygnatura NHMO 685) zebrany w 25 grudnia 1882 roku również przez Carla Lumholtza; oba syntypy pochodzą z kolekcji Naturhistorisk museum, przy Uniwersytecie w Oslo[10].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[8].
Etymologia edytuj
- Pseudochirulus: rodzaj Pseudochirus Ogilby, 1837 (pseudopałanka); łac. przyrostek zdrabniający -ulus[11].
- herbertensis: Herbert Vale (tj. Cardwell), Queensland, Australia[1].
Zasięg występowania edytuj
Wolatuszka czarno-biała występuje w północno-wschodniej Australii, w północnym Queensland od Kurandy na południe do Ingham[12][8].
Wygląd edytuj
Długość ciała 30–40 cm, długość ogona 34–47 cm; masa ciała 0,75–1,5 kg[12][13]. Sierść czarna, z białym brzuchem, piersią i ramionami. Młode są płowe, paskowane na głowie i przedniej części ciała. Długość ogona 29–47 cm.
Tryb życia edytuj
Nocny tryb życia. Aktywność rozpoczynają od wyczyszczenia sobie sierści, następnie zaczynają szukać pożywienia. Dzień spędzają w gniazdach zbudowanych głównie z kory drzewnej. Żywią się głównie liśćmi, zwłaszcza liśćmi rośliny Alphitonia petriei.
Rozmnażanie edytuj
Rozmnażają się 2 razy w roku – wczesną zimą i latem. Samica rodzi 1-3, zazwyczaj 2 młode, którymi opiekuje się przez 3-4 miesiące. Pierwsze tygodnie życia młode spędzają w matczynej torbie, opuszczają ją prawdopodobnie po 70 dniach. Na wolności zwierzęta żyją zazwyczaj ok. 3 lat, najstarszy osobnik w niewoli dożył 6 roku życia.
Status zagrożenia edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. least concern ‘najmniejszej troski’)[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e R. Collett. On some apparently new marsupials from Queensland. „Proceedings of the Zoological Society of London”. For the year 1884, s. 383, 1884. (ang.).
- ↑ Ch.W. De Vis. On new or rare vertebrates from the Herbert River, north Queensland. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. Second series. 1, s. 1130, 1877. (ang.).
- ↑ E.R. Waite. Description of a ring-tailed opossum, regarded as a variety of Pseudochirus herbertensis, Collett. „Records of the Australian Museum”. 3, s. 92, 1897–1900. (ang.).
- ↑ a b S. Burnett, J. Winter, Pseudochirulus herbertensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-10] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 13. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ S.M. Jackson & C.P. Groves: Taxonomy of Australian Mammals. Clayton South: CSIRO Publishing, 2015, s. 119. ISBN 978-1-486-30012-9. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Pseudochirulus herbertensis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-08-04].
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 84. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Pseudochirulus herbertensis (Collett, 1884). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-04]. (ang.).
- ↑ Ø. Wiig & L. Bachmann. The mammal type specimens at the Natural History Museum, University of Oslo, Norway. „Zootaxa”. 3736 (5), s. 592, 2013. DOI: 10.11646/zootaxa.3736.5.9. (ang.).
- ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 246, OCLC 637083062 (ang.).
- ↑ a b S. Jackson: Family Pseudocheiridae (Ring-tailed Possums and Greater Gliders). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 524. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 57. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Pseudochirulus herbertensis. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-09-28]. (ang.).