Wolf 1061

gwiazda w gwiazdozbiorze Wężownika

Wolf 1061 – jedna z gwiazd najbliższych Układowi Słonecznemu, klasyfikowana jako czerwony karzeł. Znajduje się ona w gwiazdozbiorze Wężownika, w odległości ok. 14 lat świetlnych od Słońca. Jej jasność wizualna to 10,10m. Jest ona zatem słabym obiektem i można ją dostrzec dopiero po uzbrojeniu oka w teleskop.

Wolf 1061
ilustracja
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wężownik

Rektascensja

16h 30m 18,058s[1]

Deklinacja

−12° 39′ 45″[1]

Paralaksa (π)

0,23298 ± 0,00160[1]

Odległość

13,99 ± 0,10 ly
4,29 ± 0,03 pc[2]

Wielkość obserwowana

10,072 ± 0,0021m[1]

Ruch własny (RA)

−94,81 ± 2,30 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−1183,43 ± 1,74 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−21,22 ± 0,10 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M3 V[1]

Masa

0,25 M[3]

Promień

0,3207 ± 0,0088 R[2]

Metaliczność [Fe/H]

−0,09 ± 0,09[4]

Wielkość absolutna

11,95 ± 0,02m

Jasność

0,01102 ± 0,00027 L[2]

Okres obrotu

89,3 ± 1,8[2]

Temperatura

3305 ± 46 K[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J16301808-1239434
Bonner Durchmusterung: BD -12°4523
Katalog Gliesego: GJ 628
Katalog Hipparcosa: HIP 80824
G 153-058, GCTP 3746.00, LHS 419, Vys 164

Właściwości fizyczne edytuj

Wolf 1061 jest czerwonym karłem; należy do typu widmowego M3 i mając temperaturę ok. 3305 K jest znacznie chłodniejsza od Słońca[2]. Ma masę 0,25 M[3], a jej jasność to 1,1% jasności Słońca[2]. Bezpośredni pomiar interferometryczny ukazuje, że jej promień jest równy 0,32 promienia Słońca[2].

Układ planetarny edytuj

W 2015 roku doniesiono o odkryciu trzech planet okrążających tę gwiazdę, po analizie archiwalnych danych ze spektrometru HARPS. Są to niewielkie obiekty, jeden jest planetą skalistą o masie 1,36 masy Ziemi, dwie pozostałe to większe superziemie[5][3].

Ekosfera wokół Wolf 1061, czyli obszar, w którym na powierzchni planety może istnieć ciekła woda i potencjalnie życie, znajduje się w granicach 0,11–0,21 au od gwiazdy (przy zachowawczych założeniach), ewentualnie 0,09–0,23 au (w optymistycznym wariancie)[2]. Środkowa planeta, o masie 4,26 M🜨[6] spędza 61% okresu orbitalnego w ekosferze[2], zaś zewnętrzna o masie 5,21 M🜨[7] na 6% roku zbliża się do gwiazdy, wchodząc w obszar ekosfery[2]. Mimośród orbity środkowej planety może wzrastać do 0,15 wskutek wymiany momentu pędu z pozostałymi planetami. Najprawdopodobniej zewnętrzna planeta jest średnio zbyt zimna, aby woda istniała na jej powierzchni w stanie ciekłym, a obie wewnętrzne są dostatecznie gorące, aby mógł rozwinąć się na nich efekt cieplarniany podobny do wenusjańskiego[2].

Towarzysz
Masa
(MJ)
Okres orbitalny
(dni)
Półoś wielka
(au)
Ekscentryczność
b[4] 0,00428 ± 0,00072 4,8876 ± 0,0014 0,035509 ± 7×10−6 0,15 +0,13−0,10
c[6] 0,0134 ± 0,012 17,867 ± 0,011 0,08427 ± 4×10−5 0,11 +0,1−0,07
d[7] 0,0164 ± 0,0021 67,27 ± 0,12 0,2039 ± 0,0002 0,32 ± 0,16

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Wolf 1061 w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i j k l Kane, Stephen R.; von Braun, Kaspar; Henry, Gregory W.; Waters, Miranda A.; Boyajian, Tabetha S.; Mann, Andrew W.. Characterization of the Wolf 1061 Planetary System. „The Astrophysical Journal”. 835 (2). DOI: 10.3847/1538-4357/835/2/200. arXiv:1612.09324. Bibcode2017ApJ...835..200K. (ang.). 
  3. a b c D.J. Wright, R.A. Wittenmyer, C.G. Tinney, J.S. Bentley, i Jinglin Zhao. Three planets orbiting Wolf 1061. „The Astrophysical Journal Letters”. arXiv:1512.05154. (ang.). 
  4. a b Wolf 1061 b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2017-03-29]
  5. Nearby star hosts closest alien planet in the 'habitable zone'. Phys.org, 2015-12-16. [dostęp 2015-12-17]. (ang.).
  6. a b Wolf 1061 c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2017-03-29]
  7. a b Wolf 1061 d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.) [dostęp 2017-03-29]

Linki zewnętrzne edytuj