XXVI Puchar Gordona Bennetta (balonowy)

XXVI Puchar Gordona Bennetta
Bruksela (1937)	Paryż (1983)
	; Start balonów
Data	11 września 1938
Miejscowość	Liège
Organizator	FAI
Liczba zawodników	9 załóg
Liczba reprezentacji	4
	Zwycięzcy
Polska	Antoni Janusz ; Franciszek Janik
	Multimedia w Wikimedia Commons

XXVI Puchar Gordona Bennetta – zawody balonów wolnych o Puchar Gordona Bennetta zorganizowane 11 września w Liège 1938 roku.

Historia

Do udziału w zawodach zgłoszono 9 balonów z 4 państw: Polski, Belgii, Francji i Szwajcarii. Niemcy w ramach protestu nie zgłosili udziału w zawodach^[1]. Było to związane z protestem i żądaniem powtórzenia zawodów w 1937 roku, po zmuszeniu 3 załóg niemieckich do lądowania przez samoloty Czechosłowacji^[2]. Zwycięzca ostatnich zawodów Ernest Demuyter wystartował na nowym balonie, który ze składek publicznych zakupiło Towarzystwo Miłośników Sportu Balonowego "Belgica"^[1]. Polska zgłosiła udział 3 załóg. Jedna z nich w składzie: Leszek Krzyszkowski i Marian Łańcucki to członkowie Mościckiego Klubu Balonowego^[1].

Udział Polaków

Zwycięzcy zawodów: Antoni Janusz i Franciszek Janik

Polska ekipa dotarła do Liège 7 września 1938 roku. Na dworcu witała ich Polonia ze sztandarami Związku Kombatantów. 8 września po zwiedzeniu miasta wzięli udział w oficjalnych przyjęciach. W sobotę 10 września rozpoczęto napełnianie balonów i proces ten zakończono następnego dnia w południe^[3].

Przebieg

Prognozy meteorologiczne w dniu poprzedzającym start zakładały, że balony polecą w kierunku Hiszpanii, tymczasem tylko jeden zawodnik Tilgenkamp posiadał wizę tego państwa. Polacy zakładając zmianę kierunku wiatru wystąpili o wizy ZSRR. W dniu start 11 września wiatr zmienił kierunek i według ostatnich prognoz wiał w kierunku wschodnim "ze skrętem przy ziemi na północ", natomiast w wyższych warstwach wiał w kierunku południowym. Napełnianie balonów rozpoczęto o godzinie dwudziestej 10 września, a zakończono następnego dnia w południe. Start rozpoczęto o godzinie 17 popołudniu^[3]w niedzielę 11 września na terenie Wystawy Wody 1939^[1]niedaleko Avenue de Centaire^[4]. Oglądało go 20 000 widzów^[1]. Zawodnicy po raz pierwszy otrzymali szarfy z napisem "Gordon-Bennett", które miały pomóc w identyfikacji^[4]. Jako pierwszy wystartował ubiegłoroczny zwycięzca E. Demuyter, potem balon francuski i Warszawa II^[5]. Polski balon LOPP wystartował jako ostatni. Załoga zabrała ze sobą 70 kg balastu. Już pierwszej nocy zużyła część z powodu "braku inwersji". W poniedziałek wieczorem padał deszcz ze śniegiem. We wtorek nad ranem gdy balon minął granicę rumuńską balast skończył się. Aby dotrwać do wschodu słońca załoga pozbyła się części wyposażenia^[1]. Kapitan Janusz wyrzucił nawet klucz do mieszkania^[6]. Wylądowała 13 września o 7.20 schodząc z wysokości 6000 metrów^[1]. Załoga LOPP dwukrotnie spotkała samolot czeski, ale po sprawdzeniu napisów na balonie piloci oddalali się^[3].

Uczestnicy


Zajęte miejsce	Balon	Pojemność [m³]	Załoga	Kraj	Czas lotu [h]^[7]	Odległość w km^[8]	Miejsce lądowania (najbliższe duże miasto)
1.	LOPP SP–BCU	2310,0	Antoni Janusz Franciszek Janik	Polska	37:47	1692,00	Bułgaria Wełczewo^[6] (Trojan)
2.	S. 11		Jos. Thonnard A. Vanderschueren	Belgia	33:55	1463,00	Bułgaria (Kosowo)
3.	Warszawa II SP–ANA	2204,5	Leszek Krzyszkowski Marian Łańcucki	Polska	33:33	1444,00	Rumunia
4.	Maurice Mallet F–AOJY	2280,0	Charles Dollfus Pierre Jacquet	Francja	33:25	1406,00	Rumunia
5.	Polonia II SP–AMY	2205,5	Bronisław Koblański Stanisław Patalan	Polska	33:45	1369,00	Rumunia
6.	Belgica DO–BFM	2205,0	Ernest Demuyter Pierre Hoffmans	Belgia	31:35	1336,00	Rumunia
7.	Wallon		Philippe Quersin Martial Van Schelle	Belgia	30:00	1026,00	Węgry
8.	Flandre		Jean M. Combez R. Coez	Francja	23:50	905,00	Czechosłowacja
9.	Zürich III HB–BIA	2205,5	Erich Tilgenkamp Norbert Scheatti	Szwajcaria	24:50	841,00	Austria (Raasdorf, Vienna)

Nagrody

Na nagrody przeznaczono 50 000 franków belgijskich. Pierwsza nagroda wynosiła 25 000 (ok. 5000 zł), druga -10 000, trzecia - 7 500, czwarta - 5 000, piąta - 2 500^[9]. Dodatkowo kpt Janusz otrzymał od króla Belgów złoty zegarek, a inż. Janik od zakładów w Lambert kryształowy puchar^[6].

Zaginięcie balonu

W listopadzie 1938 roku prasa podała wiadomość, że nowy balon Demuytera zaginął na Rusi Podkarpackiej. Belgijski zawodnik wylądował na terenie Rumunii, niedaleko granicy ze Słowacją. Po zwinięciu balon wraz z 60 kg listów dla filatelistów miał być wysłany z Bogumina, a stamtąd do Brukseli. Po 6 tygodniach ani balon, ani przesyłki nie dotarły. Belgijskie poselstwa w Pradze i Bukareszcie rozpoczęły poszukiwania, ale nie przyniosły one rezultatów^[10]^[11]. 13 listopada 1938 roku krakowski dziennik Czas podał informację, że poczta po upływie 6 tygodni dotarła do Brukseli^[12].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g XXVI. Zawody o puchar Gordona Bennetta, „Skrzydlata Polska” (nr 9), 1938, s. 263-264 .
↑ Wniosek o unieważnienie zawodów o puhar Gordon Bennetta - złożony, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (175), 1937, s. 15 .
↑ ^a ^b ^c Fr.F. Janik Fr.F., Zwycięstwo balonu "L.O.P.P" w zawodach Gordon-Bennetta, „Lot i Oplg Polski” (nr 11), 1938, s. 14-16 .
↑ ^a ^b M.O.P., Balony startują z Leodium, „Kurier Warszawski” (nr 255), 16 września 1938, s. 4-5 .
↑ Start balonów w zawodach o puhar Gordon-Bennetta, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (nr 253), 13 września 1938, s. 3 .
↑ ^a ^b ^c Nad Renem śpiewy, w Sudetach - strzały.., „Ilustrowany Kurier Codzienny” (nr 263), 23 września 1938 .
↑ 26th Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-26] (ang.).
↑ Liege, Belgia 1938 - Zawody o Puchar Gordona Bennetta - Balony - Medale na skrzydłach [online], medalenaskrzydlach.pl [dostęp 2020-01-01] .
↑ M.O.P., Zawody o puchar Gordon Bennett'a, „Kurier Warszawski” (nr 249), 11 września 1938, s. 24 .
↑ Demuyterowi skradli na Rusi Podkarpackiej balon i worek z pocztą przeznaczoną dla filatelistów, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (nr 308), 7 listopada 1938, s. 7 .
↑ Gordon-Nennett-Ballon ging verloren, Innsbrucker Nachrichten, 1938-11-14, s. 8 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2020-01-04] .
↑ Perypetie balonu słynnego aeronauty belgijskiego, „Czas” (nr 312), 1938, s.2 .

[:7-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g XXVI. Zawody o puchar Gordona Bennetta, „Skrzydlata Polska” (nr 9), 1938, s. 263-264 .

[:6-2] Wniosek o unieważnienie zawodów o puhar Gordon Bennetta - złożony, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (175), 1937, s. 15 .

[:0-3] Fr.F. Janik Fr.F., Zwycięstwo balonu "L.O.P.P" w zawodach Gordon-Bennetta, „Lot i Oplg Polski” (nr 11), 1938, s. 14-16 .

[:11-4] M.O.P., Balony startują z Leodium, „Kurier Warszawski” (nr 255), 16 września 1938, s. 4-5 .

[5] Start balonów w zawodach o puhar Gordon-Bennetta, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (nr 253), 13 września 1938, s. 3 .

[:10-6] Nad Renem śpiewy, w Sudetach - strzały.., „Ilustrowany Kurier Codzienny” (nr 263), 23 września 1938 .

[7] 26th Coupe Aéronautique Gordon Bennett [online], legends.gordonbennett.aero [dostęp 2020-02-26] (ang.).

[8] Liege, Belgia 1938 - Zawody o Puchar Gordona Bennetta - Balony - Medale na skrzydłach [online], medalenaskrzydlach.pl [dostęp 2020-01-01] .

[9] M.O.P., Zawody o puchar Gordon Bennett'a, „Kurier Warszawski” (nr 249), 11 września 1938, s. 24 .

[10] Demuyterowi skradli na Rusi Podkarpackiej balon i worek z pocztą przeznaczoną dla filatelistów, „Ilustrowany Kurier Codzienny” (nr 308), 7 listopada 1938, s. 7 .

[11] Gordon-Nennett-Ballon ging verloren, Innsbrucker Nachrichten, 1938-11-14, s. 8 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2020-01-04] .

[12] Perypetie balonu słynnego aeronauty belgijskiego, „Czas” (nr 312), 1938, s.2 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]