Xerophyta elegans
Xerophyta elegans (Balf.) Baker – gatunek wieloletnich, niskopączkowych, kserofitycznych roślin z rodziny Velloziaceae, endemiczny dla wschodniej Republiki Południowej Afryki, gdzie występuje w Mpumalanga i KwaZulu-Natal[3].
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina |
Vellozioideae |
Rodzaj | |
Gatunek |
Xerophyta elegans |
Nazwa systematyczna | |
Xerophyta elegans (Balf.) Baker J. Bot. 13: 234 (1875) |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Słabo zdrewniałe rośliny o wysokości 30 cm, tworzące gęste kobierce[4].
- Łodyga
- Sztywna, powyginana, wzniesiona, u góry ulistniona, z dołu gęsto pokryta włóknistymi pozostałościami liści.
- Liście
- Rozetkowe, położone w 3 rzędach, odchylone, o długości 10–20 cm, równowąsko-lancetowate, ostro wypukłe, spiczaste, ząbkowane ku wierzchołkowi.
- Kwiaty
- Promieniste, obupłciowe, 6-pręcikowe, wyrastające wierzchołkowo na łodydze, pojedynczo lub do 3 zebranych w grono[5]. Okwiat sześciolistkowy. Listki okwiatu jajowate, położone w dwóch okółkach, w pąku liliowe, potem białe, po przekwitnięciu zieleniejące. Pręciki wzniesione, o niemal siedzących, równowąskich, tępych główkach. Zalążnia trójkomorowa, jajowata. Szyjka słupka długości pręcików, przechodząca w 3 sześciokrotnie rowkowane znamiona. W każdej komorze zalążni powstają dwa grube łożyska.
Systematyka i nazewnictwo
edytujGatunek historycznie zaliczany był do monotypowego rodzaju Talbotia w podrodzinie Vellozioideae, rodziny Velloziaceae, w rzędzie pandanowców (Pandanales)[2]. Nazwa naukowa rodzaju Talbotia została nadana na cześć Henry'ego Fox Talbota, odkrywcy tej rośliny[6].
- Typ nomenklatoryczny
- Holotypem gatunku jest okaz zielnikowy, zebrany przez Henry'ego Fox Talbota w Natal, przechowywany w herbarium Kew Gardens[7].
- Talbotia elegans Balf. (bazonim)
- Vellozia elegans (Balf.) Talbot ex Hook.f.
- Barbacenia elegans (Balf.) Pax
- Talbotiopsis elegans (Balf.) L.B.Sm.
- Synonimy taksonomiczne[3]
- Vellozia talbotii Balf.
- Hypoxis barbacenioides Harv. ex Baker
- Xerophyta minuta Baker
- Vellozia elegans var. minor (Baker) Baker
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-11] (ang.).
- ↑ a b c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-11]. (ang.).
- ↑ Stuart M. Walters, James Cullen: The European garden flora: a manual for the identification of plants cultivated in Europe, both out-of-doors and under glass. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 1984, s. 328. ISBN 978-0-521-24859-4.
- ↑ Klaus Kubitzki: Velloziaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 459-465. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
- ↑ a b Joseph Dalton Hooker. Vellozia elegans. „Curtis's Botanical Magazine”. 95, 1869.
- ↑ Tropicos. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-02-19].