Złotka (roślina)

rodzaj roślin z rodziny kapustowatych

Złotka, aurinia[4] (Aurinia Desv.) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Należy do niego 10 gatunków bylin[5][6][7]. Rośliny te występują w środkowej i południowo-wschodniej Europie (9 gatunków[7]) sięgając po rejon Kaukazu i południowo-zachodniej Azji[6]. Uprawiane bywają w ogrodach skalnych, zwłaszcza smagliczka (złotka) skalna Aurinia saxatilis[7]. Gatunek ten jest też jedynym przedstawicielem rodzaju we florze Polski[8].

Złotka
Ilustracja
Aurinia saxatilis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

złotka

Nazwa systematyczna
Aurinia Desvaux
J. Bot. Agric. 3: 162. 1815 (prim.) ('1814')[3]
Typ nomenklatoryczny

non designatus[3]

Aurinia sinuata

Morfologia edytuj

Pokrój
Byliny, rośliny dwuletnie i półkrzewy drewniejące u nasady pędu. Rośliny owłosione, włoski gwiazdkowate (z 6 do 10 promieniami). Łodygi wzniesione lub pokładające się, zwykle rozgałęziające się w górnej części[6].
Liście
Odziomkowe i łodygowe. Liście odziomkowe w rozecie przyziemnej, ogonkowe, z ogonkiem wgłębionym, o blaszce pierzastowcinanej, lirowatej, o blaszce rozszerzającej się w górnej części liścia. Liście łodygowe także ogonkowe, ale o blaszce znacznie mniejszej, całobrzegiej lub ząbkowanej[6].
Kwiaty
Zebrane w groniasty, wydłużający się podczas owocowania kwiatostan. Pąki kwiatowe kulistawe (w odróżnieniu od roślin z rodzaju smagliczka Alyssum[7]). Działki kielicha cztery, rozpostarte, bez woreczkowatych rozszerzeń u nasady. Płatki korony także cztery, żółte. Płatki w górnej części zaokrąglone, w dolnej wyciągnięte w niezbyt wyraźny paznokieć. Pręcików 6, z czego cztery dłuższe. Z boku nitek bocznych pręcików znajdują się pojedyncze miodniki. Pylniki jajowate. Słupek trwały, ze znamieniem główkowatym. W zalążni z 10–40 zalążkami[6].
Owoce
Jajowate, elipsoidalne, do kulistawych, 4–8-nasienne łuszczynki[6].

Systematyka edytuj

Rodzaj z plemienia Alysseae z rodziny kapustowatych Brassicaceae[9].

Wykaz gatunków[5][4]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-01] (ang.).
  3. a b Aurinia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-01].
  4. a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 35. ISBN 978-83-925110-5-2.
  5. a b Aurinia. [w:] The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2019-01-01].
  6. a b c d e f Ihsan A. Al-Shehbaz: Aurinia Desvaux. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-01].
  7. a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 88, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  9. Aurinia. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-01-01].