Złotnica (roślina)
Złotnica (Asphodeline (L.) Rchb) – rodzaj roślin należący do rodziny złotogłowowatych (Xanthorrhoeaceae). Obejmuje 17 gatunków występujących w basenie Morza Śródziemnego, w Azji Mniejszej, w rejonie Kaukazu i na wschodzie sięgających do Iranu[4]. Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza złotnica żółta A. lutea i złotnica krymska A. taurica. Mięsiste korzenie tej pierwszej są jadane podobnie do ziemniaków[5].
 Morfologia (złotnica żółta) | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
złotnica |
| Nazwa systematyczna | |
| Asphodeline Rchb.[3]. Fl. German. Excurs. 116. Jan-Apr 1830 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Asphodelus luteus (L.) Rchb[3] | |
Morfologia edytuj
Rośliny jednoroczne i byliny. Liście podobne do traw, korzenie grube i mięsiste. Łodyga wyrasta głównie jako pęd kwiatowy. Kwiaty w kształcie gwiazdek, żółte, białe lub białoróżowe, liczne, zebrane w kwiatostan na szczycie pędu[6].
Systematyka edytuj
- Pozycja rodzaju według APG (aktualizowany system APG IV z 2016)
Należy do podrodziny złotogłowowych (Asphodeloideae), która wchodzi w skład rodziny złotogłowowatych (Xanthorrhoeaceae), ta zaś jest jednym z kladów w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych[2].
- Asphodeline anatolica Tuzlaci
- Asphodeline baytopiae Tuzlaci
- Asphodeline brevicaulis (Bertol.) J.Gay ex Baker
- Asphodeline cilicica Tuzlaci
- Asphodeline damascena (Boiss.) Baker
- Asphodeline globifera J.Gay ex Baker
- Asphodeline liburnica (Scop.) Rchb. – złotnica chorwacka
- Asphodeline lutea (L.) Rchb. – złotnica żółta
- Asphodeline peshmeniana Tuzlaci
- Asphodeline prismatocarpa J.Gay ex Boiss.
- Asphodeline prolifera (M.Bieb.) Kunth
- Asphodeline recurva Post
- Asphodeline rigidifolia (Boiss. & Heldr.) Baker
- Asphodeline sertachiae Tuzlaci
- Asphodeline taurica (Pall. ex M.Bieb.) Endl. – złotnica krymska
- Asphodeline tenuior (Fisch. ex M.Bieb.) Ledeb.
- Asphodeline turcica Tuzlaci
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-09] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
- ↑ a b Asphodeline Rchb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-10-10].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 80, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 32. ISBN 978-83-925110-5-2.