Złotopiór wspaniały

Złotopiór wspaniały[4] (Galbula dea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny złotopiórów (Galbulidae). Zasiedla Amerykę Południową od Wenezueli i regionu Gujana po północną Boliwię. Nie jest zagrożony.

Złotopiór wspaniały
Galbula dea[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzięciołowe

Podrząd

złotopiórowce

Rodzina

złotopióry

Rodzaj

Galbula

Gatunek

złotopiór wspaniały

Synonimy
  • Alcedo Dea Linnaeus, 1758[2]
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Podgatunki i zasięg występowania

edytuj

Wyróżnia się 4 podgatunki G. dea[2][5]:

  • G. d. dea (Linnaeus, 1758) – Wenezuela, Gujana, Surinam, Gujana Francuska i Brazylia (na północ od Amazonki)
  • G. d. amazonum (P. L. Sclater, 1855) – północna Boliwia i południowo-zachodnia Brazylia
  • G. d. brunneiceps (Todd, 1943) – wschodnia Kolumbia, wschodnie Peru i zachodnia Brazylia
  • G. d. phainopepla (Todd, 1943) – zachodnio-środkowa Brazylia

Morfologia

edytuj
 
Złotopióry wspaniałe na rycinie Johna Gerrarda Keulemansa
Wygląd
Nie występuje dymorfizm płciowy. Długi, szary dziób. Cały wierzch ciała, łącznie z głową czarny. Białe gardło, ciemny brzuch zielono opalizuje. Poza tym ogólnie jest cały ciemny i opalizujący, na skrzydłach na złoto. Żółtawe brzegi lotek. Wydłużone środkowe sterówki.
Wymiary
  • długość ciała: 30 cm
  • rozpiętość skrzydeł: 25–30 cm
  • masa ciała: 25,5–31 g

Ekologia i zachowanie

edytuj
Biotop
Tropikalne lasy i sawanna.
Zachowanie
Nierzadko przebywa w wielogatunkowych stadach. Przelatujące owady łapie z czatowni na drzewie, ogólnie żywi się tylko latającymi owadami. Piosenka to seria wysokich sylab.
Lęgi
Wyprowadza 1 lęg. Nora gniazdowa mieści się w kopcu termitów. Składa 2–4 jaja, które wysiaduje 20–23 dni. Młode umieją latać po 25 dniach.

Status

edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje złotopióra wspaniałego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity. Globalny trend liczebności uznawany jest za spadkowy ze względu na wylesianie Amazonii[3].

Przypisy

edytuj
  1. Galbula dea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Tobias, J., Züchner, T., de Melo Júnior, T.A., Kirwan, G.M. & Bonan, A.: Paradise Jacamar (Galbula dea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-14].
  3. a b Galbula dea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Galbulidae Vigors, 1825 - złotopióry - Jacamars (Wersja: 2015-09-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-01].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-01]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Ptaki. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2008, seria: Fakty o zwierzętach świata. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

edytuj